نیمه پنهان نوشیدنی های الکلی
یک نت ـ نیمه پنهان نوشیدنی های الکلی
با پیروزی انقلاب اسلامی، مصرف الکل در ایران ممنوع اعلام شد اما آماری که طی چند سال اخیر به گوش می‌رسد، چندان خوشایند نیست. شاید دکتر باقر لاریجانی، رئیس سابق دانشگاه علوم پزشکی تهران، اولین مقام رسمی کشور بود که در اردیبهشت سال 1391 از این حقیقت تلخ پرده برداشت و از مصرف الکل در کشور اظهار نگرانی کرد. سال گذشته، گزارش سازمان جهانی بهداشت در مورد الکل نیز نشان داد ایران از میان 190 کشور دنیا در مصرف الکل رتبه 166 را دارد. این به آن معنی است که خوشبختانه میزان مصرف الکل و تعداد مصرف‌کنندگان الکل در کشور ما کم و براساس آمار نه چندان معتبر و رسمی حدود 2/5 درصد است ولی وقتی صحبت از الگوی مصرف می‌شود، ایران در رتبه 19 قرار می‌گیرد. منظور از الگوی مصرف یعنی میزان مشروبی که هر فرد الکلی در سال استفاده می‌کند. این میزان برای ایرانی‌های الکلی حدود 25 لیتر در سال است، در‌حالی که در کشوری مثل فرانسه که فقط 5 درصد جمعیت آن الکل نمی‌نوشند، الگوی مصرف 13 لیتر در سال است. در مورد این موضوع با دکتر هومن شریفی، اعتیاد‌شناس و قائم‌مقام مرکز پیشگیری و کنترل دخانیات و عضو هیات‌علمی دانشگاه شهید‌بهشتی گفت‌وگو کرده‌ایم.
خوشبختانه آمار نشان می‌دهد میزان مصرف سرانه الکل در کشور ما به دلایل مذهبی و فرهنگی پایین است اما چرا آمار الگوی مصرف در کشور ما بالاست؟
چون در مورد الکل به صورت باز صحبت نمی‌کنیم. مصرف الکل به دلایل شرعی در کشور ما ممنوع است اما حقیقت تلخ این است که ما در کشورمان مصرف‌کننده الکل داریم و نیروی‌انتظامی نیز براساس مقاله‌ای که اردیبهشت سال91 در روزنامه شرق منتشر شد، اعلام کرد که سالانه حدود 80 میلیون لیتر الکل در کشور مصرف می‌شود. مسلما80 میلیون لیتر فقط مربوط به مصارف صنعتی و تجاری نیست و بخشی به صورت نوشیدنی مصرف می‌شود. متاسفانه مردم ما در مورد انواع الکل و مصارف آن اطلاعات کافی ندارند. از نظر ماهیت شیمیایی، الکل چند نوع است و انواع سبک و سنگین، خانگی و کارخانه‌ای دارد. الکلی که در اثر تخمیر میوه و حبوبات به‌وجود می‌آید، همان آب‌جو است و الکلی که در اثر تقطیر حبوبات و میوه به دست می‌آید، مشروبات الکلی مثل ویسکی و ودکاست اما الکلی که در اثر تغییر‌شیمیایی در زغال‌سنگ و نفت به‌وجود می‌آید، الکل صنعتی است. الکل صنعتی ماده‌ای شیمیایی و غیرخوراکی است و اگر مصرف شود، می‌تواند عوارض حادی مثل نابینایی ایجاد کند. برخی گزارش‌ها از بیمارستا‌ن‌های کشور نشان می‌دهد جوانان ما به دلیل ناآگاهی الکل 90 درصد صنعتی را از داروخانه می‌خرند و با وانیل مخلوط می‌کنند و می‌نوشند که بسیار پرعارضه است. شرع و قانون مصرف الکل را ممنوع می‌داند. اما الکل تخمیری را شاید برخی بتوانند تا 200 سی‌سی از نظر جسمی تحمل کنند اما الکل تقطیری را هرگز نباید بیش از 30 میلی‌گرم نوشید. یکی از دلایل شیوع خودکشی و جرح و تصادف در افرادی که در کشور الکل مصرف می‌کنند، مصرف زیاد الکل تقطیری است. متاسفانه الکلی‌های کشور ما الکل تقطیری را لیتری می‌نوشند.
آیا آماری از سن مصرف‌کنندگان در کشور ما وجود دارد؟
در مورد این موضوع آماری وجود ندارد اما حتی در کشورهایی که منع مصرف فرهنگی و مذهبی الکل وجود ندارد، مثل کشورهای آمریکایی و اروپایی، فروش الکل به افراد زیر 18 سال ممنوع است و نوشیدن الکل قبل از 21 سالگی در اصل نوشیدن زودرس تلقی می‌شود.
همیشه شنیده‌ایم که الکل مست‌کننده است و حس سرخوشی می‌دهد اما کمتر کسی از عوارض جسمی آن باخبر است. در مورد این بخش ماجرا برایمان بگویید.
200 سی‌سی آب‌جو و 30 میلی‌گرم یا 3 قاشق چایخوری الکل تقطیری حس سرخوشی ایجاد می‌کند اما وقتی میزان الکل در خون پایین آمد، تغییرات رفتاری، حالت تهوع و استفراغ، سردرد، سرخی چشم و احساس تشنگی که از عوارض کوتاه‌مدت مصرف الکل است، شروع می‌شود. در دراز‌مدت الکل عامل بروز بیماری‌ها و خطرهایی است که شایع‌ترین آنها اقدام به خودکشی، تصادف رانندگی و درگیری‌هایی است که منجر به جرح یا مرگ می‌شود. مصرف‌کننده مداوم و مزمن الکل دچار توهم بینایی و گاهی تشنج می‌شود. حتی بررسی‌ها نشان داده در افرادی که به دلیل مصرف الکل تصادف می‌کنند، آسیب جمجمه شایع است. از سوی دیگر، بدن این افراد دچار کمبود برخی ریز مغذی‌های اصلی از جمله ویتامین K، بتاکاروتن و ویتامینB1 یا تیامین و نوروپاتی‌های محیطی می‌شود. نوروپاتی‌های محیطی ناشی از کمبود ویتامین B از بی‌حسی و گزگز انتهای اندام‌ها شروع می‌شود و تا نشانگان کورساکوف که در آن بی‌حسی‌ها دائمی‌تر است و فرد دچار فراموشی می‌شود ادامه دارد. این آثار عصبی است اما عوارض کبدی، گوارشی و قلبی- عروقی ناشی از مصرف الکل هم را نباید نادیده گرفت. همین مسائل الکل را به یک کشنده مزمن تبدیل کرده است. متاسفانه درحال حاضر در دنیا براساس آمار رسمی سازمان بهداشت جهانی هر 6 دقیقه یک نفر به دلیل مصرف الکل جان خود را از دست می‌دهد.
اگر والدینی متوجه شدند فرزندشان الکل مصرف می‌کند، چه باید بکنند؟
من معتقدم نباید نوجوان یا جوان را به شیوه‌های مرسوم از مصرف الکل منع کرد؛ منظورم این است که نباید به نوجوان گفت الکل وجود ندارد یا فقط جنبه منفی دارد، بلکه باید با فرزند به‌طور باز در مورد این مسئله صحبت کرد. باید در مورد انواع الکل و میزان مصرف هریک از آنها توضیح دهیم. از سرخوشی و در عین‌حال از عوارض الکل بگوییم و با بالابردن بینش و اعتقادهای مذهبی در او کاری کنیم که خود به دنبال مصرف الکل نرود. والدین باید اطلاعات کافی داشته باشند. صحبت 2دقیقه‌ای با فرزند در مورد مضرات الکل به‌جایی نمی‌رسد. باید به نوجوان و جوانمان اجازه بدهیم که نظرها و باورهایش را در مورد الکل بگوید تا با کمک گرفتن از کارشناسان جواب‌های لازم را به دست آورد و از اقدام به رفتارهای پرخطر پرهیز کند.
تاثیر الکل بر مغز نوجوانان
مرکز تحقیقات انسرم فرانسه اعلام کرد تاثیرات مخرب الکل در دوران نوجوانی بر مغز بیش از میانسالی است. محققان هشدار دادند مصرف الکل قبل از 21 سالگی باید منع شود زیرا مغز در حال تکامل است و عوارض ناشی از مصرف الکل، سیگار و مواد دخانی یا مخدر می‌تواند باعث کاهش تولید نورون‌های عصبی شود و حافظه کوتاه‌مدت نوجوان را دچار اختلال کند. محققان برای اثبات این مسئله موش‌های بالغ و غیر‌بالغ را در معرض مصرف الکل قرار دادند و بعد از موش‌ها تست رفتاری گرفتند. نتایج نشان داد مصرف الکل در دوران نوجوانی باعث تخریب ژن‌هایی می‌شود که در بازسازی DNA نقش دارند. به گفته محققان، اتانول موجود در الکل از ساخت نورون‌های جدید در مغز جلوگیری می‌کند و همین موضوع باعث کاهش حافظه کوتاه‌مدت می‌شود.
منبع : هفته نامه سلامت
افزودن دیدگاه جدید