آنچه دیگران می خوانند:
زنان شیرده که روزه دارى مایه کاهش شیر و ضرر به شیرخوار مى گردد، جزء صاحبان عذر به شمار مى روند و روزه بر آنان واجب نیست، هر چند هر صاحب عذرى، کراهت دارد بیش از نیاز بخورد و بیاشامد.
حضرات عظام آقایان: امام (ره)، بهجت(ره)، مکارم(زیدعزه)، فاضل(ره)، تبریزی(ره)،
زنى كه بچه شير مى دهد و شير او كم است، چه مادر بچه يا دايه او باشد، يا بىاجرت شير دهد، اگر روزه براى بچه اى كه شير مىدهد ضرر دارد، روزه براو واجب نيست و بايد براى هر روز يك مد طعام، يعنى گندم يا جو و مانند اينها به فقير بدهد. و نيز اگر براى خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نيست، و بنابر احتياط واجب بايد براى هر روز يك مد طعام به فقير بدهد و در هر دو صورت روزههايى را كه نگرفته بايد قضا نمايد. ولی اگر كسى پيدا شود كه بدون اجرت، بچّه را شير دهد يا شخصى پيدا شود كه اجرت دايه را بى منّت بپردازد، در اين صورت روزه گرفتن واجب است. [1]
حضرت آیت الله صافی:
زنى كه بچه شير مى دهد و شير او كم است چه مادر بچه , يا دايه او باشد, يا بى اجرت شـير دهد, اگر روزه براى بچه يا براى خودش ضرر دارد روزه بر اوواجب نيست . و در صورت اول بـايـد براى هر روز يك مد طعام به فقير بدهد و در هردو صورت روزه هايى را كه نگرفته بايد قضا نـمايد. ولى اگر كسى پيدا شود كه بى اجرت بچه را شير دهد, يا براى شيردادن بچه از پدر يا مادر بـچـه يـا از كـس ديگرى كه اجرت او را بدهد اجرت بگيرد, احتياط واجب آن است كه بچه را به او بدهد وروزه بگيرد. [2]
حضرت آیت الله وحید خراسانی
زنى كه بچّه شیر مى دهد و شیر او كم است ، چه مادر بچّه باشد یا غیر مادر ، با اجرت شیر بدهد یا بدون اجرت ، اگر روزه براى بچّه اى كه شیر مى دهد یا خود او ضرر دارد ، روزه او صحیح نیست ، و در صورت اوّل باید براى هر روز یك مد طعام به فقیر بدهد ، و همچنین بنابر احتیاط مستحبّ در صورت دوم ، و روزه هائى را كه نگرفته باید قضا نماید ، و این حكم در صورتى است كه شیر خوردن این بچّه از راه دیگرى میسّر نباشد ، و اگر میسّر باشد واجب است آن زن روزه بگیرد. [3]
حضرت آیت الله سیستانی
زنـى كـه بـچه شير مى دهد و شير او كم است چه مادر بچه يا دايه او باشد , يا بى اجرت شير دهد , اگـر روزه بـراى خودش يا بچه اى كه شير مى دهد ضرر دارد , روزه بر او واجب نيست , و بايد براى هر روز يـك مـد طعام به فقير بدهد , و در هر دو صورت روزه هايى را كه نگرفته بايد قضا نمايد , ولى بنابر احتياط واجـب ايـن حـكـم اخـتصاص به موردى دارد كه شير دادن بچه منحصر به همين راه باشد , و اما اگر راه ديـگـرى بـراى شـير دادن بچه باشد - مثلا اين كه چند زن در شير دادن او شركت كنند - ثبوت اين حكم محل اشكال است[4].
حضرت آیت الله خامنه ای
س: زنى كه كودك خود را شير مى داده و باردار هم بوده و در همان حال روزه ماه رمضان را هم گرفته است، و هنگام زايمان فرزندش مرده به دنيا آمد، اگر از ابتدا احتمال ضرر را مى داده و در عين حال روزه گرفته است:
آيا روزهاش صحيح است يا خير؟
آيا ديه بر ذمه او هست يا خير؟
اگر احتمال ضرر نمىداده، ولى بعدا معلوم شده كه روزه گرفتن براى جنين ضرر داشته، چه حكمى دارد؟
جواب: اگر با وجود خوف از ضررى كه داراى منشاء عقلائى است، روزه گرفته باشد و يا بعدا برايش معلوم شود كه روزه براى وى يا براى جنيناش ضرر داشته، روزهاش صحيح نيست و قضاى آن بر او واجب است، ولى ثبوت ديه جنين متوقف بر اين است كه ثابت شود فوت جنين مستند به روزه گرفتن وى است.
س: من به لطف خداوند متعال داراى فرزندى هستم كه شيرخوار است. إن شاء الله تعالى بزودى ماه مبارك رمضان فرا خواهد رسيد. در حال حاضر مىتوانم روزه بگيرم ولى در صورت روزه گرفتن، شيرم خشك خواهد شد. با توجه به اينكه داراى بنيه ضعيفى هستم و كودكم هر ده دقيقه شير مى خواهد، چه وظيفه اى دارم؟
جواب: اگر به دليل كم يا خشك شدن شيرتان بر اثر روزه، خوف ضرر بر طفل خود داشته باشيد، روزهتان را افطار كنيد، ولى براى هر روزى بايد يك مد طعام به فقير بدهيد و قضاى روزه را هم بعدا بجا آوريد[5]
پی نوشت:
1. توضیح المسائل حضرات امام خمینی(ره)، مسئله 1729،بهجت 289،مکارم 1454،فاضل 1779،تبریزی،1738.
2. توضیح المسائل حضرت آیت الله صافی،مسئله 1738.
3. توضیح المسائل حضرت آیت الله سیستانی،مسئله 1734.
4. توضیح المسائل حضرت آیت الله وحید خراسانی،مسئله 1737.
5. استفتائات مقام معظم رهبری، سوال 746 و 747.