آنچه دیگران می خوانند:
یک نت ـ چرا اعمال ما دوشنبه ها و پنج شنبه ها به امام زمان عج عرضه ميشود، به چه منظور است؟آيا امامان معصوم ديگر هم در زمان خودشان اعمال مردم زمانشان بر آنها عرضه مي شده يا اين موضوع فقط در مورد امام زمان عج است؟
پاسخ:
اين نكته كه به طور كلي اولياء و بندگان خاص خداي متعال از حال ديگر بندگان با خبر اند و حتي نامه اعمال آن ها از ديده شان پنهان نيست، از منظر قرآني مورد تاييد قرار گرفته است.
قرآن در بعضي از آيات خود به اين موضوع اشاره كرده است كه: خدا و رسول و مومنين شاهد و ناظر بر اعمال ما هستند:"وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِلى عالِمِ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ"(1)
يعني: بگو: عمل كنيد! خداوند و فرستاده او و مؤمنان، اعمال شما را مىبينند! و به زودى، به سوى داناى نهان و آشكار، بازگردانده مىشويد و شما را به آنچه عمل مىكرديد،خبر مى دهد!
يكي از راويان از امام صادق(علیه السلام) تفسير آيه شريفه"قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ"را سوال كرد، حضرت فرمود:"هُمُ الْأَئِمَّةُ"(2) يعني مومنين امامان معصوم سلام الله عليهم اجمعين هستند.و اما در اين باره كه امام زمان هر عصر، ناظر اعمال مردم آن عصر است، احاديث متعددي آمده است.(3)
بنا بر اين، معلوم مي شود كه حضرت مهدي موعود(عج) به عنوان آخرين خليفه الهي روي زمين از راه هاي مختلف نظير عرضه نامه اعمال و يا احاطه علمي، بر عملكرد مردم نظارت دارد و به اذن الهي مي داند كه چه كسي چه كاري انجام مي دهد.
بیشتر بخوانید:
آیا خود امام زمان (عج) هم از منتظران ظهور هستند؟
طبق اين بيان يكي از وجوه عرضه اعمال بر حجت خدا در هر عصر به شهادت گرفتن آن ها از طرف خدا نسبت به اعمال بندگان است. اين عرضه به اجازه خدا و به امر او رخ مي دهد. امام زمان در هر عصر و زمان ولايت امت خويش را برعهده دارد و جانشين خدا در بين آنان است. مسووليت رسيدگي به اعمال آن ها و وضع دنيوي و اخروي آن ها بر عهده ولي خدا است.
بايد چنين عرضه اي اتفاق بيفتد تا امر رسيدگي به امور امت با آگاهي و اشراف كامل تري انجام گيرد. آيا امامي كه به امور امت اشراف و آگاهي كامل دارد، بهتر مي تواند به امور آن ها رسيدگي كند و مشكلات آن ها را رفع كند يا امامي كه چنين آگاهي و اشرافي ندارد؟ يقينا امام آگاه و مشرف به امور بندگان بهتر مي تواند وظائف امامت خود را به انجام برساند.
مراد از ديدن مشاهده حسي مداوم نيست، بلكه مراد علم و آگاهي اوست كه از راه هاي ياد شده صورت مي گيرد. اينكه در برخي روايات، تعبير عرضه اعمال در روز خاص به انسان كامل آمده، مراد از عرضه، رويت و ديدن حسي نخواهد بود، بلكه عرضه شبيه عرضه در قرآن در باره فرشتگان است كه خداي متعال فرمود:"ثم عرضهم علي الملائكه" (4)
آن گاه حقايق آن اسما را بر فرشتگان نمايان كرد.
و اما جزييات اينكه امام زمان چگونه اعمال مسلمانان را مي بيند و اين كه هر لحظه با خبر است،براي ما معلوم نيست، ولي همان طور كه در روايات متعدد آمده و به آن اشاره شد، اعمال ما هر روز و يا هر هفته به امام زمان عرضه مي شود، زيرا امام زمان(عجل الله تعالي فرجه الشريف) در زمان امامت خود واسطه فيض الهى و رابط خلق و خالق است. تمام عنايات و الطاف الهى به جهان به وساطت و بركت وجود آن حضرت جارى مىشود. لازمه اين كه اين وساطت به بهترين وجه تحقق پذيرد و در شرايط لازم فيوضات مقتضى به بندگان برسد؛ اين است كه حضرت از افعال بندگان با خبر باشد.
از برخي روايات ديگر استفاده مي شود كه پيامبر و همه امامان شاهد اعمال ما هستند،چنان كه در ميان پيروان مكتب اهل بيت با توجه به اخبار فراواني كه از امامان رسيده،مشهور اين است كه پيامبر و امامان (سلام الله عليهم اجمعين) از اعمال همه امت آگاه مي شوند، يعني خداي متعال از راه هاي خاصي اعمال امت را بر آن ها عرضه مي كند.
در نتيجه: اعمال انسان ها از خير و شر به رسول خدا(صلی الله علیه و اله و سلم) و امامان معصوم سلام الله عليهم اجمعين عرضه مي شود.
پي نوشت ها:
1. سوره توبه، آيه 105.
2. بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج23، ص 353.
3. بحارالانوار، ج23، باب 20، حديث 38، ص 345 و ج53، باب 31، توقيع7، ص 175.
4. بقره (2)آيه 31.
بیشتر بخوانید:
چه کاری انجام دهیم تا امام زمان را ببینیم؟
چرا جمکران منسوب به امام زمان است؟