حکم شرعی کشیدن سیگار

یک نت ـ دین اسلام، دینی ست مطابق با عقل و فطرت بشری، لذا احکامی هم که در دین آمده مستثنی از این اصل نیست. اما گاهی به برخی از مسائل و احکام در دین برمی خوریم که در نگاه اول با عقل جور در نمی آید در در واقع این مسئله مخالف با عقل نیست، بلکه عقل محدود بشری نتوانسته به کنه آن دسترسی پیدا کند.

مطلب دیگر آنکه هر حکمی از احکام شرعی دارای علت می باشد. بنابراین هیچ حلالی یا حرامی بدون دلیل حرام یا حلال نشده است. خواه علت حکم در کلام معصوم علیه السلام بیان شده باشد مانند اینکه در حرمت شراب فرموده اند چون باعث مستی می شود،[1] و خواه بیان نشده باشد، که در صورت دوم اینگونه نیست که حکم بدون علت باشد بلکه علت آن برای ما بیان نشده است.

پس در عمل به احکام شرعی نباید دنبال علت آن بود و اینگونه گفته شود تا نفهمم به چه علت واجب است یا حرام به آن عمل یا آن را ترک نمی کنم، بلکه در اصول دین باید دنبال دلیل عقلی بود و بعد از پذیرش اصول، در (فروع) احکام شرعی باید تابع بود.

یکی از ملاک هایی که در احکام باعث حرمت حکم می شود، داشتن ضرر است. به عنوان مثال مرحوم امام خمینی فرموده اند:" خوردن چیزى که براى انسان ضرر دارد حرام است." [2]

البته معیار ضرر داشتن در حرمت فقط مربوط به خوردنی ها نیست، بلکه چه بسا چیزی مانند سیگار کشیدن برای انسان ضرر داشته باشد و حرام باشد.

بعضی از فقها بر این مبنا، میزان ضرر سیگار را در حدی دانسته اند که به طور مطلق فتوا به حرمت آن می دهند. اما بعضی از بزرگان، میزان ضرر آن را در حدی نمی بینند که تحریم مطلق سیگار را به دنبال داشته باشد. بله، اگر مثلا شخصی به بیماری قلبی مبتلا باشد و پزشک او را از دخانیات، به طور جدی منع کند، کشیدن سیگار بر او حرام می شود. 

اما نظرات مراجع راجع به کشیدن سیگار

مقام معظم رهبری:

حکم، تابع ميزان ضرر آن است اگر داراى ضرر قابل ملاحظه‌اى باشد يا موجب اذيّت و آزار ديگران گردد، جايز نيست.[3]

آیت الله سیستانی:

کشیدن سیگار اگر موجب ضرر و زیان می شود هر چند در آینده و اعم از اینکه آن ضرر معلوم باشد و یا گمان ضرر وجود داشته باشد طوری عقلاء بر سلامت شخص بیمناک باشند، حرام است. و اما اگر ایمن از ضرر و زیان شدید باشد هر چند بدین جهت که کمتر می کشد، مانعی ندارد. [4]

آیت الله مکارم:

کشیدن سیگار و انواع دخانیّات، حرام است.[5]

- - - - - - - - -

پی نوشت

[1] حاشية الوافي (للبهبهاني) / القواعد الثانوية؛ ..... ص : 18

[2] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏2، ص: 600[مسأله 2630]

[3] پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری/ استفتائات جدید/ خوردنی ها و آشامیدنی ها/ استعمال مواد مخدر/http://www.leader.ir/tree/index.php?catid=49

[4] پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله سیستانی/ http://www.sistani.org/persian/qa/0943 ]

[5] پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی/http://makarem.ir/Question/ViewQuestion.aspx?lid=0&mid=10678

منبع: jonbeshnet.ir