این مردان در خطر ناباروري قرار دارند؟
یک نت ـ كدام مردان در خطر ناباروري قرار دارند؟
آمارهاي جهاني نشان مي‌دهد 15 درصد از زوج‌هاي جوان از مشكلي به نام ناباروري رنج مي‌برند. تحقيقاتي كه در ايران انجام شده، شيوع ناباروري در ايران را بين 13 تا 5/18 درصد اعلام كرده‌اند كه متوسط آن با آمارهاي جهاني تطبيق دارد. اين يعني از هر 100 زوج جواني كه ازدواج مي‌كنند 15 نفر آنها از ناباروري رنج مي‌برند. يعني در كشور ما كه سالانه يك ميليون ازدواج ثبت مي‌شود، حدود 150 هزار زوج، به زوج‌هاي نابارور اضافه مي‌شود. تخمين‌ها نشان مي‌دهد در ايران حدود 3 ميليون زوج نابارور وجود دارد ولي آمار دقيق و كاملي در اين مورد نداريم.
داشتن فرزند اولین و مهم‌ترین احساس یك زندگی مشترك است، این احساس زیبا، دغدغه‌هایی نیز با خود به همراه داشته و این پرسش كه؛ آیا ما برای بچه‌دار شدن مشكلی نداریم بخشی از درگیری‌های ذهنی نوعروسان و تازه دامادها است اما نكته شایان توجه در این بین وجود یك باور نادرست و غلط از گذشته‌های دور است كه ناباروری را بیشتر به زنان مربوط می‌داند و مردان را در این خصوص مبرا می‌كند، اما امروزه براساس یافته‌های علمی می‌دانیم كه نقش پدر و مادر در بچه‌دار شدن به یك اندازه است بنابراین در این خصوص لازم است تادر صورت بروز مشكل نازائی در زندگی مشترك، هر دو طرف یعنی زن و مرد مورد بررسی‌های پزشكی و سلامت باروری قرار گیرند تا علت اصلی نازائی مشخص شود.
برای ارزیابی توان باروری در مردان روش‌های تشخیصی متعددی وجود دارد كه یكی از آنها آزمایش اسپرموگرام است كه آقایان می‌توانند پس از طرح موضوع با پزشك معتمد خود و به مراجعه آزمایشگاه نسبت به انجام آن اقدام تا از سلامت باروری خود مطمئن شوند. در این مقاله به برخی از علل ناباروری مردان می‌پردازیم.
نابارور به چه كسي مي‌گويندناباروري عبارت است از اين كه يك زوج پس از گذشت يك سال از ازدواج‌شان، بدون پيشگيري از بارداري و با وجود رابطه جنسي منظم، باردار نشود.
كدام مردان در خطر ناباروري قرار دارند؟در مردان، بسياري از بيماري‌ها مي‌تواند باعث ناباروري شود. اولين آنها اختلال توانايي جنسي است. شرط لازم براي باروري طبيعي، رابطه جنسي منظم است. بعضي از دلايل ناباروري در مردان عبارتند از: بيماري‌هاي دوران كودكي مثل جراحي‌هايي كه اطراف بيضه انجام مي‌شود، بالا بودن بيضه و بيماري واريكوسل (به‌عنوان شايع‌ترين عامل ناباروري كه قابل درمان است)، اختلالات هورموني به صورت اختلال در هورمون‌هاي هيپوفيز يا هورمون‌هاي جنسي، رشد نامناسب بيضه‌ها، اختلالات ژنتيك مثل كوچك‌بودن بيضه، برخي عفونت‌هاي مزمن كه در عملكرد بيضه اختلال ايجاد مي‌كند مثلا «سل» كه لوله‌هاي انتقال‌دهنده اسپرم را از بين مي‌برد، برخي داروها، برخي عفونت‌هاي دستگاه تناسلي مثل سوزاك به شرطي كه موجب تنگي مجرا شود و مانع خروج شود و بيماري‌هاي تب‌دار طولاني‌مدت كه بر نطفه‌سازي تاثير مي‌گذارد علت آن است كه اسپرم در بيضه در درجه حرارتي پايين‌تر از درجه حرارت بدن فعاليت پيدا كند و اين حرارت بالا و طولاني‌مدت باعث از بين‌رفتن اسپرم‌ها شود.
برخي از بيماري‌هاي ژنتيك و بيماري‌هايي كه با اختلالات بويايي و هورموني همزمان هستند.بعضي از بيماري‌ها كه موجب ايجاد ترشحات غليظ در بدن مي‌شوند، سرفه‌هاي خشك، اختلالات ريوي و اختلالات بيضوي به صورت ترشحات غليظ و برخي از مشاغل. افرادي كه در معرض مواد آسيب‌رسان به بيضه‌ها قرار دارند مثل انواع حشره‌كش‌ها وقتي به صورت مدام با آن تماس داشته باشند يا مثل كساني كه در كارخانه‌هاي توليد اين مواد هستنديا سم‌پاش‌ها. نانوايي كه دائما در كنار تنورهاي داغ قرار دارد. برخي مواد رنگي، سيگار و ... هم مي توانند تا حدي بر قدرت باروري تأثير بگذارند.
علل ناباروری مردان
علل ناباروری مردان
اختلالات مربوط به اسپرمبه طور طبیعی، در بیضه مرد اسپرم تولید می‌شود و به هنگام انزال از وی خارج می‌شود. اگر در موارد زیر اختلالی باشد، شانس لقاح كم شده و مرد نابارور محسوب می‌شود.
تعداد كم اسپرمعدم بلوغ اسپرمشكل غیرطبیعی اسپرمعدم توانایی حركت مناسب اسپرم
عواملی كه بر تعداد، شكل، بلوغ و حركت اسپرم تأثیر منفی دارند عبارتند از:بیماری‌های عفونی: بیماری‌های عفونی با شرایط التهابی نظیر بیماری اوریون سبب عفونت مجاری تناسلی یا التهاب و از بین رفتن بیضه‌ها در مرد می‌شوند. حدود 25 درصد مردانی كه بعد از بلوغ دچار اوریون می‌شوند نابارور می‌شوند.
اختلالات هورمونیاختلالات هورمونی سبب حدود 5-2 درصد مشكلات ناباروری در مردان می‌شود. تولید نامناسب هورمون‌های FSH و LH بر تولید هورمون مردانگی یا تستوسترون و تولید اسپرم تأثیر دارند.
مشكلات مربوط به دستگاه ایمنی بدندر بدن بعضی مردان علیه اسپرم خودشان ماده‌ای به نام آنتی‌بادی تولید می‌شود كه سبب كاهش حركت اسپرم یا به هم چسبیدن آنها می‌شود.
ناهنجاری‌های مربوط به ساختمان بدنبعضی عوامل نظیر بسته بودن لوله‌های خروج اسپرم (دفران، اپیدیدیم) سبب ناباروری در مردان می‌شود. بسته شدن لوله‌های خروج اسپرم می‌تواند به علل مادرزادی، نقص ژنتیكی، عفونت‌ها یا التهاب‌های دستگاه ادراری – تناسلی باشد. البته جای جراحی‌های قبلی نیز می‌تواند این لوله‌ها را ببندند. از جمله عوامل دیگر ناباروری در مردان واریكوسل است. در این حالت رگ‌های درون كیسه بیضه متسع می‌شود و كیفیت اسپرم كاهش می‌یابد.
واريكوسل یکی از علل ناباروری در مردان
شايع‌ترين علت در ناباروري مردانشايع‌ترين بيماري قابل درمان در ناباروري آقايان «واريكوسل» است. اين بيماري عبارت است از واريس عروق بيضه، مانند پيرمردان و پيرزنان دچار واريس عروق پا مي‌شوند و پاهاي‌شان ورم مي‌كند و خون به خوبي در عروق پاي‌شان حركت نمي‌كند. در پسران جوان هم ممكن است اين اتفاق براي بيضه‌ها پيش بيايد و نتواند خون را به خوبي تخليه كند، اين ماندن طولاني‌مدت خون در بيضه‌ها باعث مي‌شود درجه حرارت بالا برود و اختلالات هورموني به همراه داشته باشد. اين عوارض باعث مي‌شود اسپرم‌سازي خوب انجام نشود. اين اختلال در اسپرم‌سازي، فرد را مستعد ناباروري مي‌كند.
گاهي ديده مي‌شود كه اصلا نطفه‌اي شكل نمي‌گيرد، به همين دليل مجبور هستيم از بافت بيضه نمونه‌برداري انجام بدهيم كه آيا اسپرم در داخل بيضه وجود دارد يا نه؟ اگر‌درنمونه‌برداري از مردي اسپرم پيدا كنيم حتي اگر كم يا ضعيف هم باشد، خوشحال مي‌شويم چون راه‌هاي درمان زيادي وجود دارد تا اين مشكل برطرف شود ولي اگر در نمونه‌برداري از بيضه هم، اسپرم ديده نشد، يعني اين‌كه اين آقا توان باروري ندارد يعني خودش نمي‌تواند عامل بارداري همسرش باشد.
عوامل دیگرعوامل دیگری نظیر ناتوانی جنسی و یا انزال زودرس نیز می‌تواند عامل ناباروری در مردان باشد.
علل ناباروری ژنتیکیعلل ناباروری اعم از مشکلات هورمونی و چاقی تا غیر طبیعی بودن سلول‌های جنسی (تخمک و اسپرم) همگی می‌تواند به نوعی تحت تاثیر عوامل ژنتیکی باشد. برای مثال استعداد چاقی، ابتلا به عفونت و حتی لزوم انجام یک جراحی که به ناباروری می‌انجامد همگی هر چند کوچک می‌توانند به عوامل ژنتیکی مربوط باشند. امروزه مطالعات بر روی ژن‌های خاص در انسان و مدل‌های آزمایشگاهی تا حدودی تاثیر عوامل ژنتیکی بر ناباروری را آشکار ساخته‌اند.
بعضی از عوامل ژنتیکی بر ناباروری مردان تاثیر می‌گذارند، در حالی که بعضی عوامل دیگر بر روی هر دو جنس و یا فقط بر روی زنان تاثیر گذارند. برای مثال جابجایی‌های کروموزومی می‌تواند بر روی مردان و زنان تاثیر بگذارد اما سندروم کلاین فلتر که در آن ترکیب کروموزوم‌های جنسی به صورت XXY در می‌آید تنها مختص مردان است و سندروم ترنر که در آن بیمار فقط دارای کروموزوم جنسی X است تنها مختص زنان است.
عوامل ناشناختهگاه ممكن است پس از یك معاینه دقیق پزشكی، زن و شوهر كاملا سالم تشخیص داده شوند ولی به علل ناشناخته بارور نشوند. اگرچه معمولا بعد از دو سال تعداد زیادی از این زوج‌ها بچه‌دار می‌شوند، اما تعدادی از آنها حتی بعد از گذشت سه سال بدون استفاده از روش‌های پیشگیری بچه‌دار نمی‌شوند، در این صورت باید تحت درمان قرار بگیرند.
كدام مردان در خطر ناباروري قرار دارند؟در مردان، بسياري از بيماري‌ها مي‌تواند باعث ناباروري شود. اولين آنها اختلال توانايي جنسي است. شرط لازم براي باروري طبيعي، رابطه جنسي منظم است. بعضي از دلايل ناباروري در مردان عبارتند از: بيماري‌هاي دوران كودكي مثل جراحي‌هايي كه اطراف بيضه انجام مي‌شود، بالا بودن بيضه و بيماري واريكوسل (به‌عنوان شايع‌ترين عامل ناباروري كه قابل درمان است)، اختلالات هورموني به صورت اختلال در هورمون‌هاي هيپوفيز يا هورمون‌هاي جنسي، رشد نامناسب بيضه‌ها، اختلالات ژنتيك مثل كوچك‌بودن بيضه، برخي عفونت‌هاي مزمن كه در عملكرد بيضه اختلال ايجاد مي‌كند مثلا «سل» كه لوله‌هاي انتقال‌دهنده اسپرم را از بين مي‌برد، برخي داروها، برخي عفونت‌هاي دستگاه تناسلي مثل سوزاك به شرطي كه موجب تنگي مجرا شود و مانع خروج شود و بيماري‌هاي تب‌دار طولاني‌مدت كه بر نطفه‌سازي تاثير مي‌گذارد علت آن است كه اسپرم در بيضه در درجه حرارتي پايين‌تر از درجه حرارت بدن فعاليت پيدا كند و اين حرارت بالا و طولاني‌مدت باعث از بين‌رفتن اسپرم‌ها شود.
برخي از بيماري‌هاي ژنتيك و بيماري‌هايي كه با اختلالات بويايي و هورموني همزمان هستند.بعضي از بيماري‌ها كه موجب ايجاد ترشحات غليظ در بدن مي‌شوند، سرفه‌هاي خشك، اختلالات ريوي و اختلالات بيضوي به صورت ترشحات غليظ و برخي از مشاغل. افرادي كه در معرض مواد آسيب‌رسان به بيضه‌ها قرار دارند مثل انواع حشره‌كش‌ها وقتي به صورت مدام با آن تماس داشته باشند يا مثل كساني كه در كارخانه‌هاي توليد اين مواد هستند
يا سم‌پاش‌ها. نانوايي كه دائما در كنار تنورهاي داغ قرار دارد. برخي مواد رنگي، سيگار و ... هم مي توانند تا حدي بر قدرت باروري تأثير بگذارند.
منبع: magiran.com
افزودن دیدگاه جدید