شوهر من هنگام رانندگی بددهنی می کند

یک نت ـ شوهر من آدم خوبی است ولی هنگام رانندگی اصلاً کنترل زبان خود را ندارد ، به محض اینکه کسی تخلف کوچکی بکند هزاران فحش و بد و بیراه نثار او می کند .

ببینید ما در دو محور می توانیم بحث را مطرح کنیم . یک محور که تقریباً همه می دانند ، اهمیتی است که در آیات و روایات نسبت به مسئله زبان قائل شده اند و عذابی که در مورد گناهان زبان هست . بارها گفتیم پس وارد این مقوله نمی شویم ، فقط یک حدیث می خوانم . کم من انسان اهلکه لسان ، چه قدر انسان هایی که زبان آنها را هلاک کرده است . باز در روایات داریم که گاهی بعضی افراد خدمت رسول خدا می رسیدند و تقاضا می کردند که حضرت به آنها سفارشی بکند .

از این روایات مشخص است که اینها آدمهای متدین و نمازخوان و مسجدی بوده اند ولی مشکل زبان داشتند ، پیامبر گاهی تا سه مرتبه به آنها می فرمود که والحفظ لسانک ، زبان خود را حفظ کنید . برای ایشان سؤال بود که چرا حضرت روی زبان تأکید می کند ؟ می فرمود که بیشتر شما از طریق زبان جهنمی می شوید ، از این رو بر آن تأکید می کنم . در قرآن کریم برای سخن گفتن آدابی ذکر شده که من فهرست وار به چند تا از این ویژگی ها اشاره می کنم و بعد به سؤال شما می پردازم. یکی از آدابی که در قرآن ذکر شده این است که گفتار ما عالمانه باشد ، یعنی چیزی را که نمی دانیم نگوییم . الان من کاری به بددهانی ندارم فراتر از آن را عرض می کنم . چون می دانید در جامعه ی ما گاهی اوقات پخش خیلی از شایعات و مطالب بی مبنا و با عدم آگاهی با آبروی یک خانواده بازی می کند . این پیام قرآن است : چیزی که نسبت به آن آگاهی و اطلاع ندارید نه بگویید ، نه پیروی کنید و نه دنبال کنید .

دومین توصیه ای که در قرآن راجع به گفتار شده این است که گفتار ما عاملانه باشد . اول بدانم دوم خودم به آن عمل کنم ، لم تقولوا مالا تفعلوا بنده به شما توصیه ی نماز اول وقت بکنم ولی خودم آخر وقت بخوانم . نکته سوم قرآن می فرماید : سخنان شما محکم و استوار باشد و بی مبنا و بی اساس نباشد . به عبارت دیگر استدلالی باشد ، الان در بحث امر به معروف و نهی از منکر هم این طور است . می گویند : جوانی از کوچه های کوفه می گذشت .

لباس بلندی پوشیده بود که روی زمین می کشید. حضرت علی (ع) پشت سر او راه می رفت و فرمود: پیراهنت را بالا بگیر و بعد توضیح داد که در این صورت هم پاکیزه می ماند و هم از تکبر به دور است . دو دلیل فرمود اینکه لباس بلند که روی زمین کشیده می شود نشانه ی غرور است ، دوم اینکه خاکی و کثیف می شود . حضرت حرف خود را مستند می گوید. فرض کنید ما وقتی می گوییم خواهر من حجاب خود را رعایت کن ، برادر عزیز دروغ نگو ، برای استدلال به او بگوییم چون دروغ که می گویی منجر به ضعف حافظه می شود . ببینید در قرآن غالباً دلایل را می گوید : روزه بگیرید چون تقوا می آورد ، نماز بخوانید بخاطر یاد خدا ، غیبت نکنید چون مثل این است که گوشت برادر مؤمن خود را می خورید یعنی در واقع یک نوع استدلال پشت قضیه است . این را سخن سدید می گویند .

نکته چهارم ادب در گفتار است ، قولو للناس حسنا در واقع الفاظ و واژه ها الفاظ نیکو باشد و بار ادبی هم نداشته باشد که اثر آن نیز بیشتر است . اما این عزیزی که در رانندگی بددهانی می کند، شامل محور دوم عرض من می شود . درمان بددهانی و عادت به فحش و ناسزا گویی ، یکی این است که تمرین به الفاظ خوب کند . همین آقایی که پشت فرمان عصبانی می شود خود را عادت دهد که هنگام عصبانیت بگوید : لا اله الا اله ، لا حول و لا قوة الا باله . به این مسئله عادت می کند و بعد از مدتی حتی با همین الفاظ تخلیه می شود . شما اگر با آن فحش تخلیه شدی گناه کردی اما در صورت تکرار این اذکار تخلیه شده اید و ثواب هم کرده اید . قرآن می فرماید : اعرض عن الجاهلین و اذا خاطبهم جاهلون قالوا سلاما ، ارفع بالتی هی احسن . آیا آن شیوه بهتر جواب می دهد ؟

توصیه ی من به همسر این آقا این است که این مواقع شما هم به عصبانیت او اضافه نکنید . گاهی او عصبانی است و اگر در همان موقع شما بگویید که جهنم می روی ، خجالت بکش ، شاید برگردد یک چیزی هم به شما بگوید . صبرکنید بگذارید که حالت او عادی شود اگر می توانید صدای او را ضبط کنید و بگویید این حرف ها را تو زدی ، اینها حرفهای خوبی نیست ، اگر تو یک چنین خطایی بکنی و کس دیگری این حرف ها را به تو بزند خوب است ؟ لذا یک بخش عمده ی درمان بد دهانی فرهنگ سازی و تمرین است ، یک بخش دیگر هم تفکر در عواقب قضیه است . در روایات ما بخشی مربوط به غیبت است و بخشی مربوط به بددهانی و وقتی در روایات داریم که خداوند انسان های فحاش را به بهشت راه نمی دهد ، عمق قضیه مشخص می شود . مسلم است که این آقا نمی خواهد جهنمی شود .

از طرف دیگر مگر ما نمی گوییم حسین حسین شعار ما است ؟مگر نمی گوییم علی الگوی ما است ؟ پیامبر الگوی ما است ؟ شما یک نگاهی به زندگی اهل بیت بکنید ، طرف ناسزا می گوید اما امام چگونه با او برخورد می کند . اگر روشی که ائمه داشتند را ما در زندگی خود ملاک و معیار قرار دهیم انشاءاله این بددهانی رفع می شود . منتها ما عادت کرده ایم و راست هم می گویند و بعد هم پشیمان می شوند ، خانم یا آقا در منزل عصبانی می شوند بعضاً اجداد همدیگر را ناسزا می گویند بعد می گویند عادت کرده ایم با این مشکل چه کنیم ؟ من می گویم به روش مقابل آن عادت کنید .

ما یک شیوه ای در روایات داریم به نام شیوه ی مضاد می گویند که شما می خواهید با غضب مبارزه کنید تمرین حلم کنید ، می خواهید با بخل مبارزه کنید علی رغم میل خود انفاق کنید ، انفاق کن تا منفق بشوی .

یکی از راه های برخورد با بد دهانی هم همان عادت است ، در حدیث داریم عود لسانک ، عادت بده زبان خود را به خوب حرف زدن . امیدوار هستیم که رفع شود ، عزیزان هم از عواقب اخروی آن بترسند و هم از کدورتهایی که ایجاد می شود اگرچه بعداً هم با هم صلح کنید ولی یک مقدار از آن در دل می ماند . شاید ریشه ی همه ی اینها خشم و غضب باشد که اگر کنترل شود آن اتفاقات نیفتد؟

خوب حالا بحث این است که با خشم و غضب چه کنیم ؟ بالاخره باید خشم و غضب را به صورتی بیرون ریخت . ما گاهی توصیه می کنیم برای بیرون ریختن غضب ، وضو بگیرید ، غسل کنید، ولی این فرد که پشت فرمان است چه کند ؟ آیا روی فرمان بزند و یک لیوان را بشکاند ؟ نه لا اله الا اله و استغفراله ربی و اتوب الیه بگوید خدا او را هدایت کند .