مراقب باشید،اینجا با دوربین کنترل می شود

یک نت ـ بسیار دیده ایم در فروشگاهها و مکان هایی که امکان تخلف وجود دارد دوربین های مدار بسته ای نصب شده و دائما همه ی حرکت ها و رفت و آمدها کنترل می شود تا کسانی که پا را از دایره ی قانون فراتر می نهند شناسایی شده و مجازات شوند.

خدای متعال نیز آنگاه که انسان را آفرید و او را بر روی زمین قرار داد تا جانشین او در این عالم باشد، آنچه را که برای رسیدن به آسایش و سعادت نیاز داشت در اختیار او قرار داد؛

«هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي الْأَرْ‌ضِ جَمِيعًا [بقره/29 ] او خدایی است که همه آنچه را (از نعمتها) در زمین وجود دارد، برای شما آفرید»

و در مقابل از او خواست تا به حدود و قوانینی که خداوند وضع کرده احترام گذاشته و آنها را مو به مو انجام دهد و در صورت مخالفت و عصیان مجازات هایی را برای او در نظر گرفت؛

 «وَمَن يَعْصِ اللَّـهَ وَرَ‌سُولَهُ وَيَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلْهُ نَارً‌ا خَالِدًا فِيهَا وَلَهُ عَذَابٌ مُّهِينٌ [ نساء/14 ] و آن کس که نافرمانی خدا و پیامبرش را کند و از مرزهای او تجاوز نماید، او را در آتشی وارد می‌کند که جاودانه در آن خواهد ماند؛ و برای او مجازات خوارکننده‌ای است.»

از آنجا که خداوند خالق انسان است بهتر از هر کسی او را می شناسد و می داند که شیطان و نفس اماره تا آخرین لحظه ی حیات، انسان را وسوسه می کنند تا قوانین الهی را زیر پا گذاشته و از آنها عدول کند؛ لذا می فرماید که ما حتی وسوسه هایی را که در درون او می گذرد، می دانیم و به او نزدیکیم، تا شاید انسان از مقام ربوبی حضرت حق حیا کرده و نافرمانی خالق خویش را نکند؛

« وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ  وَنَحْنُ أَقْرَ‌بُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِ‌يدِ[ ق/16 ] و ما انسان را آفريده‌ايم و مى‌دانيم كه نفس او چه وسوسه‌اى به او مى‌كند، و ما از شاهرگ [او] به او نزديكتريم.»

علاوه بر خدای متعال که شاهد همه ی اعمال ماست و از رگ گردن به ما نزدیکتر، دوربین ها و شاهدان دیگری نیز در قرآن ذکر شده که بطور خلاصه به بیان آنها می پردازیم.

دو ملک رقیب و عتید

با تولد هر انسانی دو ملک نیز از سوی خداوند مأمور می شوند تا یکی در سمت راست و دیگری در سمت چپ وی قرار گیرند و همه ی اعمال و رفتار او حتی سخنانش را ضبط و ثبت کنند.

 «إِذْ يَتَلَقَّى ٱلْمُتَلَقِّيَانِ عَنِ ٱلْيَمِينِ وَعَنِ ٱلشِّمَالِ قَعِيدٌ * مَّا يَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَ‌قِيبٌ عَتِيدٌ[ق/17-18] (به خاطر بیاورید) هنگامی را که دو فرشته راست و چپ که ملازم انسانند اعمال او را دریافت می‌دارند؛ *انسان هیچ سخنی را بر زبان نمی‌آورد مگر اینکه همان دم، فرشته‌ای مراقب و آماده برای انجام مأموریت (و ضبط آن) است!»

این دو ملک همیشه و در همه جا همراه انسان هستند و تمام اعمال او را نظاره می کنند، آیا اگر انسان کمترین مقدار حیا در او وجود داشته باشد به خود اجازه می دهد تا در برابر 2 تن از فرشتگان مقرب الهی اعمال زشت و گناه آلود را انجام دهد؟

امام صادق (عليه السلام) نيز با اشاره به نظارت فرشتگان بر اعمال آدمى مى فرمايد: «هر كه در خلوت، زمينه گناه برايش فراهم شود و خداوند متعال را مراقب خود بداند و از فرشتگان نگهبان، حيا كند، خداوند همه گناهان او را مى آمرزد، هرچند به اندازه گناهان جنّ و انس باشد.»[ 1 ]

امام صادق(علیه السلام) به شخص بيهوده کاري از مردم مدينه فرمود: «بدان که همراه تو فرشته اي گرامي است که بر تو گماشته شده تا آن چه را انجام مي دهي، ثبت کند و بر سري از مردم پنهان مي داري، آگاه است؛ پس شرم کن»[2]

رسول خدا و اهل بیت(علیهم السلام)

گروه دیگری که به عنوان شاهدان اعمال ما هستند پیامبر گرامی اسلام و اوصیای ایشان(علیهم السلام) هستند. در سوره توبه چنین آمده«وَقُلِ ٱعْمَلُوا فَسَيَرَ‌ى ٱللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَ‌سُولُهُۥ وَٱلْمُؤْمِنُونَ وَسَتُرَ‌دُّونَ إِلَى عالِمِ ٱلْغَيْبِ وَٱلشَّهادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ [توبه/105] بگوعمل کنید! خداوند و فرستاده او و مؤمنان، اعمال شما را می‌بینند! و بزودی، بسوی دانای نهان و آشکار، بازگردانده می‌شوید؛ و شما را به آنچه عمل می‌کردید، خبر می‌دهد»

در تفسير اين آيه که از نظارت خداوند، پيامبر(ص) و مومنین سخن گفته شده، امام صادق(علیه السلام) فرمود: «مراد از اهل ايمان،ما(امامان) هستيم.»[ 3]

علاوه بر اینکه رسول خدا و اهل بیت علیهم السلام شاهد براعمال ما هستند روزانه همه ی اعمال ما چه نیک و چه بد بر آنها عرضه می شود و اعمال ما را می بینند.

امام صادق(علیه السلام) می فرماید: «هر بامداد کارهاي بندگان از نيک و بد، به رؤيت رسول خدا(صلوات الله علیه) مي رسد، بنابراين به هوش باشيد هر کس از شما بايد شرم کند که کار زشت بر پيامبر عرضه کند.» [4 ]

اینک نیز هر روز اعمال ما بر امام زمان(علیه السلام) عرضه می شود پس باید بهوش و مراقب باشیم تا با کارهای خود شرمنده امام زمان(علیه السلام) نشویم.

مسأله عرضه اعمال اثر تربيتى فوق العاده اى در معتقدان به آن دارد، زيرا هنگامى كه من بدانم علاوه بر خدا كه همه جا با من است پيامبر(صلى الله عليه وآله) و پيشوايان محبوب من همه روز يا همه هفته از هر عملى كه انجام مى دهم،اعم از خوب و بد در هر نقطه و هر مكان آگاه مى شوند، بدون شك بيشتر رعايت مى كنم و مراقب اعمال خود خواهم بودخصوصا در محیط های مجازی که انسان آزادی بیشتری دارد و معمولا دور از چشم دیگران به فعالیت می پردازد.

بنابراین در نظر گرفتن هر یک از این شاهدان سه گانه به تنهایی کفایت می کند؛ تا کسی که ذره ای حیاء دارد، شرم کرده و در مقابل آنها، اعمال زشت و قبیح را ترک کند و تنها در مسیر طاعت و عبودیت خداوند بکوشد.

.....................................................

پاورقی

1-محمدبن على صدوق، من لايحضره الفقيه، ج 4، ص 411

2-مجلسی، بحارالانوار ج71، ص184

3-محمد بن یعقوب کلینی، کافی ج1، ص219

4-مجلسی، بحارالانوار، ج17، ص149