قطع اینترنت جهان توسط روسیه

یک نت ـ بر مبنای گزارشی در نیویورک تایمز، روسیه ممکن است مشغول تدوین طرحهایی برای اخلال در مجاری اصلی ارتباطات اینترنتی در جنگهای آتی باشد.

به نقل از بی‌بی‌سی‌ انگلیسی، بنا بر این گزارش، منابع مختلف نظامی از افزایش فعالیتهای دریایی روسیه در نزدیکی محلهایی که کابلهای زیر دریا از آنها می‌گذرد، نگران هستند. این کابلها برای ترافیک روزانۀ اینترنت دنیا اهمیتی حیاتی دارند و پیوسته مقادیر عظیمی از داده را میان قاره‌ها جابه‌جا می‌کنند.

هزاران کیلومتر از این کابلها در زیر اقیانوس‌های گراگرد جهان وجود دارد. اما آیا زیردریایی‌های روسی واقعاً مشغول بررسی راههایی برای قطع این سیم‌های حیاتی هستند؟ کِیر گیلز، استادیار دورۀ روسیه و اوراسیا در اتاق فکر چاتِم هاوس، می‌گوید که ناظران تحولات روسیه، از مدتها پیش نسبت به این تهدید آگاه بوده‌اند. با این وجود، او می‌افزاید که قطع اینترنت ایالات متحده به خاطر شمار انبور اتصالاتی که از این کشور خارج و به آن وارد می‌شوند، تقریباً غیرممکن است. او می‌گوید: "من اصلاً فکر نمی‌کنم که کسی به فکر قطع کردن اینترنت آمریکا بیافتد. این طرح تنها در جاهایی جواب می‌دهد که جغرافیای اینترنت در آن ناحیه، سبب آسیب‌پذیری ارتباطات شود." اما آقای گیلز همچنین می‌افزاید که در نقاطی از جهان این امر امکان عملی شدن دارد. اینترنت کریمهشرکتهای مخابراتی اوکراین در جریان فعالیت‌های نظامی روسیه در شبه‌جزیرۀ کریمه، اختلالاتی در یک نقطۀ کلیدی تبادل اینترنت و اتصالات کابلی گزارش کرده بودند.

این حادثه در گزارش چاتم هاوس در مورد تاکتیک‌های جنگ اطلاعاتی روسیه ذکر شده است. این گزارش قرار است تا در اواخر سال جاری منتشر شود. آقای گیلز می‌گوید: "آنها می‌توانند زیرساختهای اینترنت را به منظور دست یافتن به کنترل کامل بر اطلاعات موجود در نواحی خاص، دستکاری کنند." او می‌افزاید که با وجود اینکه بخش عمدۀ اطلاعات در مورد فعالیتهای دریایی فعلی شدیداً محرمانه است، اما این تاکتیک به نظر قابل اجرا می‌رسد. او می‌گوید: "این موضوع با برنامۀ سنگین روسیه برای ساخت زیردریایی، از جمله برخی زیردریایی‌های بسیار تخصصی، جور درمی‌آید. عجیب نیست که بخواهند چنین کاری کنند."

 به نقل از فرادید، برخی از کشورها ظرفیت‌هایی برای شنود از کابلهای زیرِ دریا ایجاد کرده‌اند و می‌دانیم که ایالات متحده از دهۀ 70 میلادی چنین کاری می‌کرده است.

  علاوه بر این، اطلاعاتی که از سوی ادوارد اسنودن راجع به آژانس امنیت ملی آمریکا منتشر شد، نشان می‌دهند که آژانس‌های اطلاعاتی نظیر GCHQ و آژانس امنیت ملی آمریکا در نقاطی نظیر "بود" در کورنول انگلستان که کابل متصل کنندۀ دو سوی اقیانوس اطلس در آن به ساحل می‌رسد، ایستگاه‌های شنود برپا کرده‌اند.

با این وجود، از بریدن کابل از اساس را باید تاکتیکی متفاوت دانست. اینترنت به گونه‌ای طراحی شده تا شبکه‌ای "مقاوم" باشد. شبکه‌ای که برای برقرار ماندن، نیازی به عملیاتی بودن همۀ نقاط اتصال نداشته باشد. این امر بدان معناست که اگرچه خاموش کردن برخی مجراهای ارتباطی یا اتصالات خاص می‌تواند در اینترنت برخی اخلال ایجاد کند، اما اغلب راههایی وجود دارد که می‌توان از طریق آنها ترافیک اینترنتی را به کابلهای دیگر منتقل کرد و همچنان به مقصد مورد نظر رسید. با توجه به این نکته، نقاط فراوانی وجود دارد که در آنها اینترنت بیش از جاهای دیگر نسبت به قطع کابل آسیب‌پذیر است. برای مثال، کابلهای فیبر نوری که از زیر کل اقیانوسها می‌گذرند، بخش اعظم ترافیک جهانی اینترنت را به دوش می‌کشند. گفته می‌شود که برخی از تشدید اقدامات دریایی روسیه در این محلهای واقع در عمق دریا مشاهده شده است. مشکل لنگراختلالات ناشی از برخورد تجهیزات ماهیگیری و لنگر با کابل و حتی وقوع زلزله، اتفاق نادری نیست. اکثر این خسارات بدون اینکه کاربران اینترنت مشکلی احساس کنند، به سرعت تعمیر می‌شوند. در سال 2008، چند بار کابلهای اینترنت خاورمیانه دچار اختلال و قطعی شد. دلیل این امر، سهل‌انگاری در لنگر انداختن کشتی‌ها در مدیترانه و دریاهای نزدیک به امارات متحده عربی و عمان عنوان شد. با این وجود، چند سال بعد در سال 2013، مصر سه غواص را دستگیر کرد که مشغول تلاش برای قطع کردن یک کابل عمدۀ اینترنت بودند که بخشی از اینترنت بخشهایی از اروپا، آفریقا، خاورمیانه و آسیا را تامین می‌کرد. جرمی هارتلی، صاحب یک موسسۀ مشاورۀ کابل‌گذاری زیر دریا، می‌گوید نوعی تجهیزات برش کابل که مثلاً به یک زیردریایی متصل شده باشد، از لحاظ تئوری می‌تواند به منظور اختلال در کابل کارگر بیافتد. او می‌افزاید که در نزدیکی ساحل، اغلب کابلها را دفن می‌کنند و با روکش اضافی تقویت‌شان می‌کنند. او می‌گوید: "محافظتی که از کابلها صورت می‌گیرد، معمولاٌ شامل دفن کابل در عمق یک متری صورت می‌گیرد. این کار به منظور حفاظت از کابلها در برابر لنگر و ماهیگیران انجام می‌شود. این امر، کار را برای زیردریایی‌ها سخت‌تر می‌کند، اما به هیچ وجه آن را غیرممکن نمی‌کند." مراقبت از کابلهارتلی می‌گوید که دفن کردن آن بخش‌هایی از کابل هم که نزدیک به ساحل نیست برای حفاظت بیشتر از کابل در برابر حمله امکانپذیر است، اما در عین حال گران تمام خواهد شد. آقای هارتلی همچنین می‌گوید که تامین‌کنندگان شبکه مشخصاً خطر اقدامات تروریستی و نظامی علیه چنین زیرساختهایی را در نظر دارند، اما اغلب اقدامات محافظتی‌ای که به منظور مقابله با این امر برنامه‌ریزی شده، بیشتر به رله کردن ترافیک، بر سایر مجاری متمرکز شود. او می‌گوید: "به اعتقاد من احتمال اقدام نظامی یا تروریستی علیه کابلها کمتر مورد توجه قرار گرفته، چرا که احتمال اینکه کابلها در نتیجۀ لنگر انداختن آسیب ببینند، خیلی بیشتر از آن نوع عوامل است. در نتیجه، حفاظتهایی که از کابلها صورت می‌گیرد، با توجه به خطرات واقعی‌تر و محتمل‌تر طراحی شده‌اند." آقای گیلز معتقد است که حضور فیزیکی پرسنل یا دارایی‌های نظامی در حوالی کابلهای آسیب‌پذیر، می‌توان حفاظتی مناسب در جریان جنگها باشد.

اما واضح است که تامین امنیت اینترنت به هر ترتیبی، اهمیتی اساسی دارد. گیلز می‌گوید: "در زمان بحران، دقیقاً همانطور که از دیگر زیرساختهای استراتژیک مهم حفاظت می‌شود، از زیرساختهای اینترنت نیز باید محافظت شود."

اخبار اقتصادی - اقتصادی آنلاین