آيا امام حسين (ع) فرزندی به نام عبد الله داشتند؟

یک نت ـ اگر چه در فرهنگ اعراب يکي از جهات قرار دادن کنيه ها براي اشخاص با توجه به نام فرزند او مي باشد و اشخاص را با نام فرزند بزرگتر خود مي خواندند. مثلاً به امام علي عليه السلام «ابا الحسن» مي گويند. به اين دليل که فرزند (پسر) بزرگ ايشان، امام حسن ( عليه السلام) بود. اما وجوه ديگري نيز در نام گرفتن برخي از افراد به الغاب و کنيه ها وجود داشته است که در مجموع باعث شده است در تحليل کنيه «اباعبدالله» براي امام حسين ( عليه السلام)، سه نکته قابل ذکر باشد:

1. در ميان اعراب خصوصا بزرگان قبائل مرسوم بود که در بدو تولد براي نوزادان خود خصوصا نوزاداني که به جهت جايگاه خانوادگي مقامي خاص داشتند علاوه بر اسم، کنيه اي نيز تعيين مي شد، که در همين راستا پيامبر اکرم (ص) کنيه «اباعبدالله» را از همان سنين کودکي براي نواده خود حضرت سيد الشهداء برگزيدند(1). حتي روايات فراواني داريم که امام حسين در دوران کودکي و قبل از تولد فرزندانش در لسان پيامبر و امير المومنين ابا عبدالله خوانده شده است:

عَنْ امام الصادق ( عليه السلام) قالَ : « قالَ عليٌ عَلَيهِ السَّلام لِلْحُسَيْنِ ( عليه السلام): يا اباعَبداللهِ اُسْوَهٌ اَنْتَ قَدْماً . فقالَ :‌ جُعِلْتُ فِداکَ ما حالي ؟‌... امام صادق عليه السلام فرمود:‌ « علي عليه السلام به حسين عليه السلام فرمود: اي اباعبدالله تو از پيش اسوه مردم بوده اي . [ حسين عليه السلام ] عرض کرد : فدايت شوم حال من چگونه است ؟‌ فرمود:‌ دانشي داري که ايشان بدان نادان اند و زود است که دانشمند از دانش خود بهره جويند. اي فرزندم گوش فرادار و بينا باش قبل از آنکه [ واقعه اي] تو را دريابد. قسم به آن که جانم در دست اوست بني اميه خون تو را مي ريزند اما نمي توانند تو را از آئينت برگردانند و از ياد پروردگارت غافل سازند . حسين ( عليه السلام) فرمود:‌ قسم به آن که جانم در دست اوست کافي است. من بدانچه خدا فرود آورده است اقرار کردم و سخن پيامبر را دروغ نمي شمارم .(2)

2. بر اساس برخي اقوال تاريخي امام حسين ( عليه السلام) فرزندي به نام عبدالله داشت که در کربلا به شهادت رسيد. برخي عبد الله را نام ديگر علي اصغر دانسته اند. اما بر اساس برخي از اقوال تاريخي عبدالله، نوزادي است که در کربلا به دنيا آمد و مادرش رباب بود .که نشان مي دهد او فرزندي غير از علي اصغر( عليه السلام) بوده است (3).

3. برخي نيز با توجه به معناي اين کنيه «پدر بندگان خدا » با اين تحليل که قيام امام حسين ( عليه السلام)، موجب بقاي دين و يکتاپرستي بود و پرستش هر يگانه پرستي در دنيا تا قيامت، مرهون حرکت و شهادت امام است، اگر امام حسين ( عليه السلام) قيام نمي نمود و خون پاک خود و فرزندان و يارانش را نثار نمي کرد ديگر نشاني از توحيد و عبوديت باقي نمي ماند که مردم عبد آن خدا و عامل به آن توحيد باشند. از اين رو،حکمت اطلاق اين کنيه بر ايشان را به اين دليل دانستند که او پدر تمام بندگان خداست؛ يا همان «اباعبدالله» .(4)

و همچنين برخي با اين تحليل که قيام حضرت موجب حفظ اسلام و رسالت پيامبر اسلام گشت و در واقع امام حسين ( عليه السلام) احيا کننده شريعت جد خود گشت، و لذا ايشان «پدر حضرت محمد» يا همان اباعبدالله نام گرفت چون يکي از القاب پيامبر که در قرآن هم بدان اشاره شده، عبدالله است.آنچه که خداوند متعال پيامبرش را اينگونه معرفي مي کند: و انّه لمّا قام عبدالله يدعوه …؛ و چون بنده خاص خدا (محمد صلي الله عليه و آله) قيام کرد، در حالي که خدا را مي‌خواند. (5)

---------------------پي نوشت ها:1. علامه مجلسي، بحارالانوار ،الوفاء بيروت ،1404ق، ج44، ص 251.2. ابن قولويه قمى، كامل الزيارات،انتشارات مرتضويه نجف اشرف، 1356 ق، ص 72.3. ابن واضح يعقوبي، تاريخ يعقوبي بيروت، دار صادر .1379 ق،ج 2، ص 181.4. آيت الله عندليب، ثارالله،مرکز مطالعات راهبردي خيمه، بي تا، ص 47.5. جن/19.

منبع : انجمن گفتگوی دینی