چرا همسر حضرت زينب (س) در کربلا حضور نداشت؟

یک نت ـ تحليل عبدالله از سفر امام (عليه السلام) اين بود که وی به خاطر حفظ جان خود به عراق سفر مي کند و انجام قيام و تشکيل حکومت خواست واقعي آن حضرت( عليه السلام ) نيست. در همين راستا عبدالله تلاش می‌کند امان نامه اي را براي امام از حاکم بني اميه بگيرد، اما امام ( عليه السلام ) از پذيرش اين امان نامه خودداري مي کند. [1]به اين دليل عبدالله با دلسوزي به امام( عليه السلام ) پيشنهاد مي دهد که از رفتن به کوفه صرف نظر کند و وقتي مصمم بودن امام( عليه السلام ) را مي بيند با فرستادن خانواده خود از جمله همسر و دو فرزند تلاش در حفظ امام ( عليه السلام ) مي کند.در تاريخ مجموعاً به طور قطع علّت اساسي عدم حضور عبدالله بن جعفر در کربلا قيد نشده است و نمي توان به راحتي علت عدم حضور وي را مشخص کرد و جز اندکي از کتب ما بقي به احتمالات در اين باب متوسّل شده اند، امّا عقيده غالب شيعيان بر اين است که عبدالله بن جعفر پس از شهادت امام علي ( عليه السلام ) شديداً مطيع امام حسن و امام حسين ( عليهما السلام ) بود و تا حد توان آنها را ياري می‌کرد.

براي عدم حضور عبدالله در کربلا عللي را ذکر کرده اند که به اختصار به بيان و بررسي آنها مي پردازيم:1. برخى عقيده دارند كه عبدالله بن جعفر به دليل اين كه مريض بود، در مدينه ماند، شايد در صورت تندرستي، او نيز در كربلا حضور پيدا می‌كرد.يکي از علل مذکور در ميان محقّقان، نابينايي عبدالله بوده است. اين دليل خالي از اشکال نيست؛ زيرا يک انسان نابينا طبيعتا محدوديت هايي را در جامعه دارد و نمي تواند فعاليت هاي اجتماعي چنداني داشته باشد. اما عبدالله فعاليت هايي داشته که عادتا از يک انسان نابينا بعيد است.

2. برخي ديگر هم احتمال داده اند شرکت نکردن او به اشاره و فرمان امام ( عليه السلام ) بود تا عبدالله براي حفظ بقيه بني هاشم در مکه و مدينه باقي بماند. [2]با توجه به اين که او در آن زمان حدود 70 سال سن داشت و شايد کهولت سن به همراه ناتواني او سبب شد که امام( عليه السلام ) قيام را بر وي واجب نکرده باشد. از اين رو به فرمان امام ( عليه السلام ) در جنگ شرکت نکرده باشد و براي حفظ بقيه بني هاشم در مکه و مدينه باقي بماند.

3. برخى عقيده دارند که عبدالله بن جعفر به دليل اين که مريض بود، در مدينه ماند، شايد در صورت تندرستي، او نيز در کربلا حضور پيدا مى کرد. [3]وجود مريضي با توجه به اين موضوع که او خانواده خود را به کربلا فرستاد، از جمله عواملي است که عدم حضور عبدالله در کربلا را توجيه مي کند.

بنابر اين با توجه به اين که بين دو گزينه اخير منافاتي وجود ندارد مي توان چنين نتيجه گرفت که عبدالله بن جعفر به دليل اين که مريض بود و در آن زمان حدود 70 سال سن داشت و همراه با کهولت سن و ناتواني او سبب شد که امام ( عليه السلام ) قيام را بر وي واجب نکرده باشد. از اين رو به فرمان امام ( عليه السلام ) در جنگ شرکت نکرده باشد و براي حفظ بقيه بني هاشم در مکه و مدينه باقي بماند.تأسف عبدالله از عدم حضور در کربلا و شهادت در رکاب آن حضرت( عليه السلام ) و هم چنين فرستادن خانواده خود با آن حضرت نيز، مي تواند تأييدي بر گفته ما باشد.

تأسف او از اين که در کربلا حضور نداشته را می‌توان از فحواي داستان او و غلامش به دست آورد. نقل شده وقتي خبر شهادت فرزندانش در کربلا را به وي دادند او گفت: انا لله و انا اليه راجعون. غلام عبد الله به نام ابو السلاسل در اين زمان گفت که اين مصيبتي است که به سبب حسين بن علي (عليهما السلام) دريافتيم. عبدالله وقتي اين جملات را شنيد سخت برآشفت و فرمود"يابن اللخناء أ للحسين تقول هذا و الله لو شهدته لاحببت ان لا افارقه حتي اقتل معه" اي پسر زن زشت آيا در حق حسين (عليه السلام) اين گونه سخن مي گويي؟ به خدا سوگند اگر در کنار او حضور داشتم دوست داشتم هرگز از وي جدا نشوم تا اين که در نزد او شهيد شوم. [4]-----------------------پي نوشتها:[1] . شيخ مفيد، ارشاد، رسولى محلاتى، سيد هاشم، ج ‏2، ص 70، ‏اسلاميه‏، تهران‏، چاپ دو، بي تا.[2] . دائره المعارف تشيع، جمعي از نويسندگان ، ج 11، ص 83[3] . فرهنگ عاشورا، جواد محدثي، ص298- 299 ،نشر معروف، قم، 1378.[4]. شيخ مفيد، الارشاد في معرفة حجج الله علي العباد، ج 2، ص 124، کنگره شيخ مفيد، چاپ اول، قم، 1413.

منبع : انجمن گفتگوی دینی