همه چیز در مورد سرطان ریه

یک نت ـ از سرطان ریه چه می دانید؟

سرطان ریه

امروزه سرطان ریه اولین عامل مرگ ناشی از سرطان هم در مردان و هم در زنان است اما در گذشته چنین نبوده است. پیش از گسترش مصرف سیگار، سرطان ریه یک بیماری نادر بود. امروزه سیگار تقریبا عامل نُه مورد از هر ده مورد سرطان ریه می باشد و گاز رادون، آلودگی و مواد شیمیایی دیگر نقش کمی در آن دارند. داروهای جدید امید به تشخیص و درمان این بیماری را افزایش داده اند.

سیگار چه ارتباطی با سرطان ریه دارد؟

سیگار نه تنها مملو از مواد شیمیایی سرطان زا است، بلکه سیستم دفاعی بدن در ریه را نیز از کار می اندازد. مسیرهای هوایی پوشیده از موهای ریزی به نام مژک هستند. این موها مواد سمی، باکتریها و ویروسها را از ریه ها میزدایند. دود تنباکو نمیگذارد این مژکها به درستی کار خود را انجام دهند در نتیجه مواد شیمیایی سرطان زا در ریه تجمع می یابند.

علائم سرطان ریه

سرطان ریه یک بیماری کاملا خاموش است و معمولا هیچ علامت یا هشداری در مراحل اولیه ندارد. با وخیم تر شدن بیماری علائم آن ممکن است ظاهر شوند:-    سرفه هایی که خوب نمیشوند-    درد سینه به خصوص در حین تنفس عمیق-    خس خس یا کوتاهی تنفس-    بالا آوردن خلط خونی-    خستگی

غربالگری سرطان ریه

آیا سرطان ریه را میتوان زود هنگام تشخیص داد؟ نوعی اسکن به نام اسپایرال سی تی (spiral CT) میتواند در برخی افراد سرطان ریه را شناسایی کند اما مشخص نیست آیا تشخیص آن به اندازه ای زود هست که زندگی فرد را نجات دهد یا نه.نیروی خدمات پیشگیرانه امریکا توصیه میکند بزرگسالان در سنین بین 55 و 80 سال که 30 پَک یِر (pack-year ) سابقه سیگار داشته اند (یعنی معادل هر روز یک پاکت سیگار ظرف سی سال مصرف کرده اند) و در حال حاضر سیگار میکشند یا ظرف 15 سال گذشته ترک کرده اند، هر سال این غربالگری ریه را انجام دهند. پزشک، پَک یِر را با ضرب تعداد پاکت سیگارهایی که فرد در روز مصرف میکند، در تعداد سالهایی که فرد سیگاری بوده است، به دست می آورد. زمانی که سی سال از ترک سیگار گذشته باشد، غربالگری متوقف میشود.

تشخیص سرطان ریه

در بیشتر موارد پزشک به سرطان ریه شک نمیکند مگر این که علائمی مانند سرفه مزمن یا خس خس مشاهده شود. در این زمان پزشک احتمالا تصویر پرتوی ایکس یا آزمایشهای دیگر تصویر برداری را برای مشخص شدن وضعیت فرد، تجویز میکند. ممکن است از شما خواسته شود خلط خود را برای نمونه خلط به آزمایشگاه بدهید. اگر هر یک از این آزمایشها ردی از سرطان را نشان دهند، بیوپسی انجام میشود.

بیوپسی ریه

اگر تومور مشکوکی در تصویر یا آزمایش خلط ریه مشاهده شده باشد، بیوپسی برای تایید تشخیص، صورت میگیرد. یک نمونه کوچک از توده مشکوک برداشته میشود (معمولا با سوزن) و پزشک زیر میکروسکپ آن را مشاهده میکند. با مطالعه نمونه، پزشک متوجه میشود این تومور سرطان ریه است یا نه و اگر چنین است، از چه نوعی می باشد.

انواع سرطان ریه

دو نوع سرطان ریه وجود دارد. سرطان سلول کوچک شکل تهاجمی تر سرطان ریه بوده و در مراحل اولیه بیماری به سرعت به بخشهای دیگر بدن گسترش می یابد. این نوع سرطان ریه به شدت به سیگار مرتبط است و به ندرت در افراد غیر سیگاری دیده میشود. سرطان ریه سلول غیر کوچک آهسته تر گسترش می یابد و شایعتر است و 85% از سرطانهای ریه را شامل میشود.

مراحل سرطان ریه

مرحله بندی سرطان، توضیح میدهد این بیماری تا چه حد گسترش یافته است. سیستمهای مرحله بندی متفاوتی برای دو نوع اصلی سرطان ریه وجود دارد. سرطان ریه سلول کوچک به دو مرحله تقسیم میشود: محدود (به این معنی که سرطان به یک ریه محدود و شاید گره های لنفاوی مجاور است)، و گسترده (به این معنی که سرطان به ریه دیگر یا فراتر از آن گسترش یافته است). سرطان ریه غیر سلول کوچک بسته به میزان گسترش با چهار مرحله توصیف میشود.

میزان نجات سرطان ریه

طبق آخرین آمارهای موسسه ملی سرطان امریکا برای سرطان ریه (از سالهای 2004 تا 2010) احتمال زنده ماندن به مدت 5 سال پس از تشخیص سرطان ریه از 4% تا 54% بسته به مرحله بیماری، متفاوت است. تحقیقات نشان میدهند میزان نجات پنج ساله به مرور زمان افزایش می یابد.

درمان سرطان ریه در مراحل اولیه

وقتی سرطان ریه سلول کوچک پیش از گسترش به ریه دیگر، شناسایی شود، گاهی جراحی میتواند مفید باشد. جراح ممکن است بخشی از ریه را که تومور در آن قرار دارد یا در صورت لزوم کل ریه را بردارد. برخی بیماران پس از جراحی شیمی درمانی یا پرتو درمانی انجام میدهند تا هر گونه سلول سرطانی باقیمانده نابود شود. جراحی معمولا برای بیمارانی که سرطان ریه سلول کوچک دارند، مفید نیست چون احتمالا در زمان تشخیص بیماری گسترش یافته است.

درمان سرطان ریه در مراحل پیشرفته

زمانی که سرطان تا حد فراتر از معالجه گسترش پیدا کند، درمانها میتوانند به فرد کمک کنند مدت بیشتری زنده بماند و کیفیت زندگی بهتری داشته باشد. شیمی درمانی و پرتو درمانی میتوانند تومور را کوچک کرده و به کنترل علائمی مانند درد استخوان یا مسدود شدن مسیرهای هوایی کمک کند. شیمی درمانی معمولا درمان اصلی سرطان ریه سلول کوچک است.

درمانهای هدفمند

درمانهای هدفمند شکل جدیدی از درمانهای سرطان است که همراه با شیمی درمانی و یا زمانی که درمانهای دیگر موثر نبوده اند، میتواند به کار گرفته شود. یک نوع از این درمانها مانع رشد رگهای خونی جدید میشود بنابراین غذا به سلولهای سرطانی نمیرسد. این درمان به افرادی که سرطان ریه پیشرفته دارند کمک میکند مدت بیشتری زنده بمانند. درمانهای هدفمند دیگر سیگنالهایی که باعث تکثیر سلولهای سرطانی میشوند را مهار میکند.

آزمایشهای بالینی سرطان ریه

آزمایشهای بالینی به پزشک کمک میکنند درمانهای جدید و نوید بخش سرطان ریه را کشف کنند. همچنین بیماران معالجات فراگیری دریافت میکنند.

زندگی پس از تشخیص سرطان ریه

تشخیص سرطان ریه شوکه کننده است و اگر سیگاری باشید ممکن است احساس گناه نیز به این شوک اضافه شود. وقت با ارزش خود را با سرزنش کردن خود هدر ندهید. به جای آن، به بعد از این فکر کنید. هرگز برای ایجاد تغییرات سالم در سبک زندگی خیلی دیر نیست. شواهد نشان میدهند که بیمارانی که پس از آگاهی از سرطان ریه، سیگار را ترک کرده اند، بهتر از افرادی که به سیگار کشیدن ادامه داده اند، زندگی میکنند.

سرطان ریه و دود سیگار

اگر چه سیگار کشیدن عامل اصلی سرطان ریه است اما تنها عامل خطر نیست. تنفس دود سیگار (در حالی که خود سیگاری نیستید) در خانه یا محل کار نیز خطر سرطان ریه را افزایش میدهد. افرادی که با سیگاریها ازدواج میکنند 20 تا 30 درصد بیشتر در خطر سرطان ریه قرار دارند.

سرطان ریه ناشی از شرایط کاری  

برخی مشاغل، خطر سرطان ریه را در افراد سیگاری و غیر سیگاری افزایش میدهند. افرادی که با اورانیوم، آرسنیک و دیگر مواد شیمیایی کار میکنند باید قرار گیری در معرض این مواد را محدود سازند. ازبست که زمانی به صورت گسترده در صنعت استفاده میشد یک عامل مشهور سرطان ریه است. امروزه به ندرت از ازیست استفاده میشود اما کارگرانی که سالهای گذشته در معرض آن بوده اند، هنوز در خطر سرطان ریه قرار دارند.

سرطان ریه ناشی از گاز رادون

رادون یک گاز رادیو اکتیو طبیعی است که در برخی نواحی بیشتر از حد نرمال وجود دارد. این گاز ممکن است در فضای خانه جمع شده خطر سرطان ریه را افزایش میدهد، به خصوص در افرادی که سیگار میکشند. گاز رادون دومین عامل سرطان ریه در امریکا است. حدود 12% از مرگهای ناشی از سرطان ریه در امریکا با مواجهه با گاز رادون مرتبط است. این گاز را نمیتوان دید یا بوی آن را استشمام کرد اما با کیت ساده تست میتوان وجود آن را شناسایی کرد.

سرطان ریه ناشی از آلودگی هوا

اگر چه آلودگی هوا نسبت به سیگار، مسئول درصد خیلی کمتری از سرطانهای ریه است اما بهرحال خطر سرطان ریه را افزایش میدهد. کارشناسان معتقدند آلودگی ماشینها، کارخانه ها و نیروگاهها تاثیری همانند استشمام دود سیگار در افراد غیر سیگار دارد. آلودگی هوا در سرتاسر دنیا حدود 223000 مرگ ناشی از سرطان ریه را به همراه داشته است.

سایر عوامل خطر سرطان ریه

عوامل خطر دیگر عبارتند از:-    سابقه خانوادگی سرطان ریه-    نوشیدن آب حاوی مقدار زیاد آرسنیکسرطان ریه در افرادی که هیچ یک از عوامل خطر نامبرده را ندارند، از جمله افرادی که هرگز سیگار نکشیده نیز ممکن است اتفاق بیفتد. محققان هنوز نمیدانند علت آن چیست اما در افراد غیر سیگاری، در زنان شایعتر از مردان است. نوع ادنوکارسینوم سرطان ریه در افراد غیر سیگاری شایعتر از سیگاری ها است.

پیشگیری از سرطان ریه

سرطان ریه ممکن است یکی از مرگبارترین اشکال سرطان باشد اما یکی از قابل پیشگیری ترین آنها نیز میباشد. برای پیشگیری سیگار نکشید. اگر سیگار میکشید، برای ترک آن کمک بگیرید. ظرف ده سال پس از ترک سیگار، خطر سرطان ریه به 30 تا 50 درصد کاهش می یابد.

منبع: سیمرغ