ارواح سرگردان در جنوب دمشق (تصاویر)

یک نت ـ یرموک نام آشنایی برای مسلمانان است، نامی که یادآور نبرد مسلمانان و مسیحیان روم شرقی در اوت 636 میلادی ( سال 15 هجری قمری ) است که در آن مسلمین در جنگی شش روزه موفق شدند مسیحیان را در مکانی به نام یرموک ( در نزدیکی مرزهای امروز سوریه و اردن ) شکست داده و پیروز میدان گردند.

این شکست به حکومت بیزانس در آناتولی برای همیشه پایان داد و به عنوان سرآغاز موج اول گسترش قلمرو اعراب در قلمرو مسیحی‌نشین بعد از وفات پیامبر اسلام شناخته می‌شود. یک سال پس از جنگ یرموک، مسلمانان موفق شدند بیت المقدس را به محاصره در آورند. در واقع جنگ یرموک اصلی ترین جنگ منطقه شام و فتح الفتوح آن سرزمین محسوب می شود.

اردوگاه یرموک در خلال بحران سوریه به تلی از خاک بدل شده است

اما نام یرموک این روزها در جنگ داخلی سوریه بارها بر سر زبان ها افتاده است. یرموک به اردوگاه آوارگان فلسطینی اطلاق می شود که در حوالی دمشق قرار داشته و در آن هزاران فلسطینی سکونت دارند. این منطقه یک «اردوگاه آوارگان غیررسمی» است که در سال ۱۹۵۷ تاسیس شد. در آن زمان این منطقه خارج از شهر دمشق قرار داشت اما اکنون در محدوده شهرداری دمشق و در فاصله حدود ۸ کیلومتر مرکز شهر است. یرموک ۲٫۱۱ کیلومترمربع مساحت و ۱۳۷٬۲۴۸ نفر جمعیت دارد که ۱۱۲٬۵۵۰ نفر از آنها آوارگان فلسطینی هستند.

با آغاز جنگ داخلی در سوریه و عدم حمایت جنبش حماس از دولت قانونی این کشور، بشار اسد رئیس جمهور سوریه کنترل این اردوگاه را به جبهه خلق برای آزادی فلسطین به رهبری احمد جبرئیل یکی از فلسطینی های حامی اسد سپرد.

با افزایش درگیری ها در حومه دمشق، یرموک نیز امنیت خود را از دست داده و به مامن امنی برای گروه های مسلح مخالف دولت تبدیل گردید تا جایی که این اردوگاه ماه ها از سوی نیروهای دولتی تحت محاصره قرار گرفت. در خلال ماه های فوق، مجامع حقوق بشری از وقوع اقدامات ناگوار انسانی در این منطقه ابراز نگرانی می کردند، گفته می شود که در آن ماه ها هزاران فلسطینی بدلیل عدم خوردن غذا بر اساس گرسنگی مفرط کشته شده اند.

فلسطینی های ساکن یرموک بشدت به حمایت های بین المللی محتاجند

نام یرموک اما دوباره این روزها بر سر زبان ها افتاده است، بنا بر گزارش ها تروریست های داعشی با همراهی جبهه النصره به این اردوگاه فلسطینی نشین حمله نمود و آن را به تصرف خود درآورده اند. واکنش احتمالی نیروهای دولتی و احتمال تشدید درگیری های خشونت بار موجب نارضایتی فزاینده جامعه بین المللی از اوضاع پیش روی فلسطینی ها شده است.

شکاف میان فلسطینی ها

گفته می شود که فلسطینی های ساکن یرموک به دو گروه مجزا حامیان اسد و مخالفین وی تقسیم شده اند. اوج تنش ها میان طرفین با حمایت حماس و رهبرانش از ارتش آزاد سوریه صورت پذیرفت.

از اواخر سال ۲۰۱۲ در آغاز جنگ داخلی سوریه این اردوگاه شاهد درگیری‌های شدید میان ارتش آزاد سوریه (مخالف دولت اسد) و متحدان فلسطینی آن در مقابل نیروهای جبهه مردمی برای آزادی فلسطین - فرماندهی کل با حمایت ارتش سوریه بود که باعث تخریب گسترده در آن شد. در ۵ دسامبر نبردی خونینی بین این دو گروه در یرموک درگرفت که در ۱۷ دسامبر به پیروزی شورشیان و فرار احمد جبرئیل رهبر سازمان به شهر طرطوس منجر شد. گزارش شده که بسیاری از نیروهای جبهه خلق نیز در جریان این حوادث از این سازمان جدا شده و به جمع شورشیان پیوسته‌اند.

حضور فعال گروه های تروریستی در یرموک و محاصره این منطقه توسط ارتش سوریه بر شدت فجایع انسانی بر علیه غیر نظامیان فلسطینی افزوده است

ارتش سوریه از ژوئیه ۲۰۱۳ به محاصره اردوگاه اقدام کرد و ۱۸ هزار آواره فسلطینی در آن به دام افتادند. رئیس آنروا (آژانس امدادرسانی سازمان ملل) که در اوایل ماه مه ۲۰۱۴ بعد از گذشت هشت ماه از آغاز محاصره برای توزیع کمک‌های بشردوستانه وارد اردوگاه شده بود در مورد حجم تخریب در این منطقه گفته بود: «ویرانی باورنکردنی بود. حتی یک ساختمان را هم ندیدم که مخروبه نشده باشد و همه آنها با دود سیاه شده بودند.» او از دیدن ساکنان اردوگاه بیشتر شوکه شده بود: «آنها شبیه ارواح شده بودند. آنها نه تنها به غذا، دارو و آب سالم دسترسی نداشتند بلکه دچار وحشت کامل بودند و به سختی می‌توانستند صحبت کنند».

محاصره اما در سال 2014 شکسته شد و نیروهای سوری موفق شدند بر اردوگاه چیره گردند. کوتاه زمانی پس از اشراف نیروهای دولتی، این بار تروریست های داعش در نبردی برق آسا توانستند بر این اردوگاه غلبه کرده و زمام امور را در دست گیرند، امری که اوضاع سکنه غیر نظامی این اردوگاه را بیش از پیش به مخاطره انداخته است.

سازمان ملل اوضاع انسانی در یرموک را فاجعه بار قلمداد کرده است

در اولین مرحله از حمله داعش به یرموک، این گروه تروریستی تکفیری بخش هایی از یرموک را به تصرف خود درآورده بود و در این بین گروه های فلسطینی مستقر در این اردوگاه تلاش کردند، مانع نفوذ بیش از پیش حمله ای را آغاز کرده بودند که به ظاهر در این امر ناکام ماندند.

فاجعه در یرموک

سقوط یرموک و تسلط تروریست های داعش بر این اردوگاه نگرانی فزاینده تمامی گروه های فلسطینی را نسبت به آینده ساکنین آن در پی داشته است.جنبش مقاومت اسلامی فلسطین «حماس» خواستار مداخله فوری برای نجات اردوگاه فلسطینی یرموک در سوریه شده است. اسماعیل رضوان یکی از اعضای ارشد حماس در این باره گفت: «یک فاجعه در یرموک که سالهاست در محاصره به سر می‌برد، رخ داده و باید این فاجعه را در سریعترین زمان ممکن پایان دهیم». وی از تشکیلات خودگردان و سازمان آزادیبخش فلسطین «ساف» و تمام نهادهایی که در دمشق نماینده دارند خواست برای نجات فوری اردوگاه مذکور اقدام کنند.

تروریست های داعش با ورود به یرموک مبادرت به جنایات گسترده نموده اند

آژانس امداد سازمان ملل متحد برای فلسطینی‌ها وضعیت این اردوگاه را بسیار وخیم توصیف کرده و سخنگوی آن گفته است که سطح غیر انسانی بودن شرایط به حد غیر قابل باور رسیده است.

بسیاری از سکنه یرموک به علت گرسنگی جان باخته اند

به گفته این آژانس در حالی که درگیری در کوچه و خیابان در جریان است، خانواده‌های ساکن اردوگاه یرموک که به شدت محتاج آب و غذا هستند، از ترس در خانه‌های ناامنشان پناه گرفته‌اند.

تروریست های داعش پس از ورود به اردوگاه تصاویری از سرهای بریده شده در یرموک را منتشر کردند و مدعی شدند آنها به جرم ارتداد کشته شده اند. یکی از سرها متعلق به یکی از اعضای حماس است که برای امدادرسانی در اردوگاه حضور داشته و در زمان اسارت حتی مسلح نبوده است.

احمدجبرئیل بر خلاف رهبران حماس به بشار اسد وفادار مانده است

گروه دیده بان حقوق بشر سوریه اعلام کرد تروریستهای داعش روز یکشنبه دست کم 13 نفر را در اردوگاه یرموک در جنوب دمشق اعدام کردند.

شماری از ساکنان ارودگاه یرموک در دمشق روز یکشنبه توانستند آن را ترک کنند اما هزاران نفر دیگر همچنان زیر گلوله باران و تبادل آتش طرفین درگیر در جنگ داخلی سوریه گرفتار آمده اند.

موقعیت یرموک در جنوب دمشق واقع شده است

هزاران تن از فلسطینی‌های ساکن در شهرهای غزه، رام‌الله و حیفا با برگزاری تظاهراتی حمایت خود را از آوارگان فلسطینی اردوگاه یرموک اعلام و جنایات داعش علیه این اردوگاه را محکوم کردند. یکی از رهبران فلسطینی در این تجمع تاکید کرد: «ای کسانی که خون فلسطینی ها را چه در یرموک و چه در دیگر جاها مباح کرده اید ، خون فلسطینیان سرانجام دامن شما را خواهد گرفت. خون فلسطینیان ارزان نخواهد بود و بسیار پر بها و با ارزش است».

تداوم بحران در سوریه جان هزاران فلسطینی ساکن یرموک را به خطر انداخته است

در همین راستا خالد مشعل، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس نیز تماس‌هایی را برای پایان محاصره این اردوگاه با طرف‌های ذی نفوذ برقرار کرده است.

یرموک نمادی از وضعیت پیچیده سوریه

اردوگاه یرموک، صحنه نبرد ارتش سوریه، داعش و گروه های مسلح رقیب و مخالف اسد، نمادی از پیچیدگی جنگ داخلی سوریه است و آنان که تاوان جنگ و تضاد منافع رقبای داخلی، منطقه ای و خارجی را در یرموک با جانشان می پردازند غیرنظامیان بی دفاع این اردوگاه هستند.

یک منبع میدانی فلسطینی مستقر در یرموک در خصوص حمله ی اخیر تروریست های داعش توضیح داد که داعش حمله خود را از کوی حجر الاسود که در نزدیکی یرموک قرار دارد، با حمایت جبهه النصره براساس توافق ضمنی که با آن رسیده بودند، آغاز کرد و پس از آن درگیری‌های شدیدی بین این دو گروه با گروه تروریستی موسوم به «اکناف بیت المقدس» که در اردوگاه مستقر است، آغاز شد.

موقعیت فلسطینی های ساکن یرموک اسفبار است

این منبع میدانی افزود: این درگیری‌ها کشته و زخمی شدن ده‌ها تروریست از هر دو طرف درگیر را درپی داشت، اما داعش موفق شد، بر محور غربی اردوگاه سیطره یابد و مقرهای گروه اکناف بیت المقدس در اطراف خیابان «سی‌ام» را محاصره کند و هم اکنون درگیری‌های شدیدی در این نقطه از اردوگاه جریان دارد.

ارتش سوریه در حال حاضر این اردوگاه را محاصره کرده و تروریست ها از رسیدن کمک های بشردوستانه به داخل اردوگاه جلوگیری می کنند. واکنش احتمالی ارتش سوریه و بمباران مناطق تحت تصرف تروریست های داعش بر میزان بحران موضوع و خسارات احتمالی به غیر نظامیان خواهد افزود.

خالد مشعل خواستار مداخله بین المللی جهت پایان خشونت ها در یرموک شده است

گروه داعش می گوید می خواهد نیروهایش به مرکز دمشق نزدیک باشند و مخالفان و رقبای این گروه می گویند این اردوگاه باید تحت سلطه گردان «اکناف بیت المقدس» و «زهره المدائن» که بیشتر اعضای آن فلسطینی هستند باقی بماند. اما جبهه النصره و گروه احرار الشام، دو گروهی که به همراه جیش الاسلام بر مناطق مجاور یرموک مسلط شده اند در این زمینه اعلام بی طرفی کرده اند. برخی ها معتقدند جبهه النصره که با جیش الاسلام دشمنی و رقابت دارد اجازه داده است داعش طرفداران آن را در این اردوگاه قلع و قمع کند. این اردوگاه همچنین هدف گلوله باران شدید و حملات هوایی ارتش سوریه نیز قرار گرفته است.

یک فلسطینی ساکن این اردوگاه گفت: «ملاحظه می کنید منازل ما تخریب شده است. ما دیگر سرپناهی نداریم. بسیار از این وضع می ترسیم و از سازمان آزادیبخش فلسطین می خواهیم ما را از این وضع نجات دهد. بسیاری از آوارگان فلسطینی براثر این اوضاع و حتی گرسنگی و تشنگی جان خود را از دست می دهند. ما هر چه مواد غذایی و دارویی داشتیم تمام شده است و دیگر چیزی نداریم. نابود شدیم..»

جبهه النصره به داشتن ارتباط پنهان با رژیم صهیونیستی متهم است

اتحادیه عرب در بیانیه ای که کمیته فلسطین و اراضی اشغال شده عرب نشین این اتحادیه آن را صادر کرده گفته است با نگرانی اوضاع خطرناک و رو به وخامت بیش از 500 هزار آواره فلسطینی مقیم سوریه بر اثر تجاوزات غیر انسانی ناشی از کشیده شدن پای آنها به درگیریها، را پیگیری می کند. به ویژه آن که حملات دو روز گذشته گروههای تندرو به اردوگاه یرموک و تبدیل کردن آن به میدان جنگ، موجب فاجعه ای انسانی شده است.

بنابر برخی گذاره های منتشر شده از سوی شماری از گروه های سوری، رژیم صهیونیستی از اشغال یرموک توسط تروریست های سوری به ویژه النصره حمایت کرده است. روابط جبهه النصره و اسرائیل در طول ماه های گذشته افزایش یافته چنان که برخی گزارش ها حکایت از درمان نیروهای این گروه تروریستی در منطقه جولان اشغالی توسط صهیونیست ها حکایت دارد.

اردوگاه یرموک کاملا ویران شده است

اکنون و با اشغال اردوگاه فلسطینی نشین یرموک این سوال در ذهن شماری از آگان مسائل منطقه تداعی شده است که آیا بهای دریافت کمک النصره از صهیونیست‌‌ها در استان‌های درعا و قنیطره اشغال مجدد یرموک بود، اردوگاهی که همواره یکی از کانون‌های مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی و حمایت از گروه‌های مقاومت فلسطینی و خاری در گلوی این رژیم بود.