آنچه دیگران می خوانند:
ترک گناه می تواند با یک تصمیم جدی به راحتی انجام شود. اما بسیاری برای تصمیم گیری جدی، سستی می کنند. از این رو می توان برنامه هایی ارائه کرد که تا با عزم و اراده کمتر نیز از گناه دور شد:
1- ترك زمینه گناه: انسان باید از تمام مسائلی که می تواند مقدمه ساز یک گناه شود، پرهیز کند، و برای این کار می تواند اقداماتی صورت دهد:
الف- كنترل چشم: دقیقا باید مواظب چشم خود بود كه مبادا به نامحرم و كلا هر آنچه كه شهوت انگیز است، نگاه شود. عن الصادق (ع): «النظر سهم من سهام ابلیس مسموم و كم من نظرة اورثت حسرة طویله؛[1] نظر دوختن تیرى مسموم از تیرهاى ابلیس است و چه بسا نگاهى كه حسرت درازمدتى را (در دل) به ارث بگذارد»،
همچنین تا حد امكان انسان از حضور در مجالس مختلط یا برخورد با نامحرم پرهیز نماید.
ب- كنترل گوش: باید از شنیدنى هایى كه ممكن است به حرام منجر شوند و زمینه ساز حرام هستند پرهیز شود. مانند نوار موسیقى، صداى شهوت انگیز نامحرم و... .
ج- ترك مصاحبت با دوستان ناباب: دوستانى كه باعث مى شوند انسان به گناه کشیده شوند، در واقع دشمن هستند و باید از آنها پرهیز كرد.
طبیعتا خودتان می توانید بیابید که چه عوامل دیگری شما را به گناه نزدیک می کنند و از آنها نیز دوری کنید.
2- اشتغال به برنامه شبانه روزى: حتما باید شبانه روز خود را با برنامه ریزى صحیح و متناسب وضع روحى و جسمى خود پر كنید و هیچ زمان بطالت نداشته باشید تا نفس شما را مشغول كند. در اوقات بیكارى وسوسه هاى نفس و شیطان به سراغ انسان مى آید و او را به فكر گناه و سپس به خود گناه مى كشاند امیرالمؤمنین على(ع) می فرمایند: «براستى كه این نفس (انسانى) پیوسته و مرتب به بدى امر مى كند در نتیجه هر كس آن را به خود واگذارد (و به كارى نگمارد) نفس او را به سمت گناهان مى كشاند»،[2]
3- روزه گرفتن: روزه گرفتن قواى حیوانى و شهوانى انسان را تضعیف مى كند اگر قواى شهوانى ضعیف گشت قهرا فكر گناه هم كمرنگ مى شود. امام باقر(ع) می فرمایند: « هرگاه شكم پر شود طغیان مى كند»[3]
تذكر این نكته بسیار ضرورى است كه اولا: روزه نباید براى بدن ضررى داشته باشد وگرنه شرعا حرام است. ثانیا: براى كارهاى روزمره مخل نباشد. ثالثا: اگر نه مضر بود ونه مخلّ، فقط روزهاى دوشنبه و پنجشنبه باشد نه بیشتر.
4- ورزش: هر روز ورزش لازم است البته آن ورزشهایى باشد كه براى بدن ضررى ندارد مثل نرم دویدن و نرم طناب زدن و انجام حركتهاى كششى و اگر براى روزه گرفتن عذرى هست زمان ورزشى دوبرابر شود مثلا از بیست دقیقه به چهل دقیقه افزایش یابد.
5- فکر مرگ: یاد مرگ، فكر گناه را یا از بین مى برد و یا كم مى كند كه این به شدت و ضعف فرو رفتن در فكر مرگ بستگى دارد اگر انسان با این واقعیت انس بگیرد و ادامه حیات خود را جدی بگیرد، نتیجه و دامنه هر عمل را در گستره عظیم خودش می بیند و در نتیجه عاقلانه تر عمل می کند. امیرالمؤمنین على(ع) می فرمایند: « یاد كنید (مرگ را) درهم كوبنده لذات را و تیره و تلخ كننده شهوات »،[4]
سخن آخر این است كه این دستورات وقتى نتیجه مىبخشد كه هر چه دقیقتر به آن عمل شود زمان نتیجه آن بستگى به شرایط و خصوصیات افراد دارد، ازاینرو پى گیر زمان نتیجه نباید بود فقط هم و غمّ صرف عمل به دستورات شود.
كتب زیر سفارش مى شود:
1- نردبان آسمان (دروس اخلاق حضرت آیت الله بهاءالدینى)، تدوین و ویرایش: اكبر اسدى.
2- سلوك معنوى، تدوین و ویرایش: آقاى اكبر اسدى.
3- خودشناسى براى خودسازى، محمد تقى مصباح یزدى.
معناى مطالعه این كتب عمل كردن به آن از آغاز تا پایان نیست بلكه براى عمل به دستورالعملهاى اخلاقى ترتیبى لازم است كه باید با علماى بزرگ اخلاق یا همین نهاد نمایندگى مشورت شود.
[1]. سفینةالبحار، شیخ عباسى قمى، ماده نظر.
[2]. الغرر والدرر، باب النفس به نقل از سرالاسراء، استاد على سعادتپرور، ج 1، ص 544، ح 4.
[3]. المحجةالبیضاء، ملا محسن فیض كاشانى، ج 5، ص 150.
[4]. الغرر والدرر، باب الموت، به نقل از سرالاسراء، استاد على سعادتپرور، ج 2، ص 159
منبع :شهر سوال