بعد از تولد دخترم دچار افسردگی شدم

يه مدتيه كه بعد از تولد دخترم به شدت احساس افسردگي ميكنم فكر ميكردم گذشت زمان اين حالت رو از بين ميبره اما الان بعد از گذشت 16 ماه بازهم حس مطلوبي ندارم اكثر اوقات كج خلق و بسيار حساسم البته زندگي سختي رو پشت سر گذاشتم چون شوهرم بعد از ازدواج سربازي رفت الان هم تازه شغل آزاد راه انداخته و چون هنوز كارش رونق نگرفته مجبوريم با حقوق من به تنهايي سر كنيم بي تفاوتي همسرم در كمك من به زندگي و اينكه اون اين موضوع رو به زبان نمياره و ازم تشكر نميكنه يه كم منو دلسرد و آزرده خاطر كرده و اين احساس روي روابطمون اثر گذاشته البته من همسرم رو خيلي دوست دارم و از اينكه تو زندگي كمكش ميكنم ناراضي نيستم .

البته شايد هم همين احساس افسردگي باعث ايجاد اين افكار تو ذهنم ميشه اما اي كاش همسرم حتي متوجه اين روحيه گرفته من ميشد كاش بيشتر كمكم ميكرد پرسمان دوست خوبم منو ببخش كه سوالم طولاني شد ممنون كه سنگ صبورم لطفا كمكم كن مطمئنم حرفاي قشنگ تو مثل هميشه خيلي آرومم ميكنه. به نظر تو نياز يهست به پزشك مراجعه كنم من اصلا تمايلي به استفاده از دارو ندارم - متشكرم - خوشحاليم همچنان شما مخاطب ما هستيد و ما را مورد لطف و محبت خود قرار مي دهيد. اميدواريم راهنماي خوبي در رابطه با اين موضوع براي شما باشيم.

پرسشگر گرامي همه مواردي كه بيان نموديد تا حدودي دست در دست هم داده تا اين وضعيت را براي شما بوجود آورند.لذا وضعيت الان شما محصول همه عواملي است كه شما بيان نموديد هر چند جاي نگراني ندارد اما لازم است اين وضعيت را تغيير دهيد لذا براي آگاهي بيشتر از وضعيت خود مطالب را بصورت دسته بندي و علمي خدمتتان بيان مي داريم.

خواهر گرامي حداقل 60 تا 80 درصد مادران پس از زايمان ماند شما دچار گرفتگي خلق مي شوند كه نوعي افسردگي خفيف است و چند روز تا يك هفته پس از زايمان ادامه مي يابد ولي هيچگاه بيش از 2 هفته طول نمي كشد. اما اگر ناراحتي و تنگي خلق پس از حدود 2 هفته بر طرف نشود ممكن است علت آن افسردگي بعد از زايمان باشد. 10 تا 20 درصد از مادران پس از زايمان دچار تابلوي كامل باليني افسردگي مي شوند كه ممكن است از 2 هفته تا يكسال و شايد هم بيشتر به طول بيانجامد. در رابطه با علت اين اختلال هنوز كارشناسان به يك نظريه قطعي نرسيده اند اما جملگي بر اين امر كه مجموعه اي عوامل هورموني، بيوشيميايي، محيطي، روانشناسي و ژنتيك در ايجاد آن دخالت دارد متفق القولند.

1- تغييرات زيستي :وضع حمل با خود باعث تغييرات هورموني در بدن مي شود. افسردگي بعد از وضع حمل ممكن است با اين تغييرات مربوط باشد. هر چند اين ممكن است بخشي از قضييه باشد ولي شواهد نشان مي دهد كه هورمون ها عامل منحصر بفرد اين وضعيت نيستند. شرايط شخصي و اجتماعي تان هم ممكن است به همان اندازه مهم باشند.

2- تغييرات جسمي :وضع حمل خود به تنهايي مي تواند فرسوده كننده باشد و برخي اوقات باعث مشكلات جسمي مانند درد بعد از عمل سزارين مي شود. بهبودي بعد از اين هميشه براحتي رخ نمي دهد. برخوردار بودن از نوزادي كه به توجه زياد نياز دارد ممكن است باعث شود كه نتوانيد استراحت كنيد و دريابيد كه به اندازه كافي نمي توانيد بخوابيد. ممكن است كه اشتهاي شما خوب نباشد و به اندازه كافي غذا نمي خوريد. وقتي چنين وضعيتي پيش بيايد ممكن است براحتي از نظر جسمي فرسوده شويد.برخي زنان ممكن است بخاطر تغييرات جسمي كه پس از وضع حمل در آنها بوجود مي آيد حس اعتماد به نفس كمتري بكنند و خودشان را كمتر جذاب ببينند. در عين حال، بسياري اززنان كه از افسردگي بعد از وضع حمل رنج مي برند ممكن است توجه ويژه اي به ظاهر خود و نوزادشان بكنند تا حس درماندگي شان را كه در اثر افسردگي در آنها بوجود آمد است بپوشانند. تظاهر كردن و خنديدن وقتي كه چنين احساسي در شما وجود ندارد مي تواند در خود از نظر فيزيكي فرسوده كننده باشد.

3- تغييرات عاطفي :زنان اغلب احساساتي را كه توقع داشتند پس از تولد نوزادشان داشته باشند تجربه نمي كنند. براي اولين بار نوزاد خود را در آغوش گرفتن در بسياري از زنان اين احساس را بوجود نمي آورد كه غرق در عشق مادري مي شوند. آنها فقط احساس خستگي و جدايي مي كنند. اين كاملا طبيعي است. برخي از مادران در همان نگاه اول عاشق نوزادشان مي شوند ولي براي ديگران اين حس در آنها به تدريج بوجود مي آيد.مهمترين موضوع اين است كه بيش از حد نوميد نشويد اگر حس پس از وضع حمل با توقعات شما جور درنيايد. البته اين هم صحت دارد كه بسياري از زنان مي گويند كه بعد از وضع حمل حالت عاطفي قوي تري دارند و به همين دليل زماني كه مسائل خوب پيش نمي روند به همان نسبت هم آنها آن را وخيم تر از آنچه هست احساس خواهند كرد.

4- تغييرات اجتماعي :بچه دار شدن مي تواند باعث تغييرات بزرگي شود. نيازهاي يك نوزاد تازه ممكن است حفظ روابط اجتماعي فعال را دشوار سازد. بچه دار شدن همينطور مي تواند بر روابط بين پدر و مادر تاثير سوء بگذارد چه اينكه براي آنها دشوار خواهد شد كه وقت بيشتري را بعنوان زوج با هم بگذراند.

از آنجا كه ديگربسياري از افراد نزديك به اعضاي خانواده خود زندگي نمي كنند، بسياري از والدين جديد كاملا منزوي هستند و مادران تازه ممكن است افراد زيادي كه به آنها كمك كنند را در نزديكي خود نداشته باشند. بويژه كساني كه از حمايت مادرشان برخوردار نيستند ممكن است اين دوره را بسيار طاقت فرسا بيايند. حتي كساني كه خانواده و دوستانشان را در مجاورت خود دارند كماكان ممكن است برايشان دشوار باشد كه از كسي كمك عملي تقاضا كنند.

مادراني كه در خارج از منزل كار مي كنند ممكن است عادت به كاركردن داشته باشند و در خانه ماندن به آنها حس انزوا بدهد و يا براي همكاران شان دلتنگي بكنند. ولي اگر آنها تصميم بگيرند به كار بازگردند در آنصورت شايد دريابند كه هم از پس كار برآمدن و هم به يك نوزاد تازه رسيدگي كردن ممكن است بسيار پر تنش باشد.5- وقايع پر تنش زندگي : كساني كه وقايع پر تنش را در گذشته و يا حال در زندگي تجربه كرده اند احتمال بيشتري دارد كه افسردگي بعد از وضع حمل را پس از تولد نوزادشان تجربه كنند. بعنوان مثال، سقط جنين قبلي، از دست دادن مادر خود، مشكلات مالي، دردسرهاي محل اقامت. و بالاخره مهمتر از همه بايد به ياد داشت كه تغيير عادي ترين عامل تنش در زندگي است، و هيچ چيز مانند تولد يك نوزاد زندگي فرد را تغيير نمي دهد

چه بايد كرد؟

همانطور كه ديديم عوامل زيادي مي تواند براي افسردگي بعد از وضع حمل وجود داشته باشد و به همين ترتيب درمان هاي متفاوتي مي توانند موثر باشند.

الف: اقدامات اوليه :

1- قبول كنيد كه مشكلي وجود دارد

2- با همسر خود و يا با يكي از دوستان و اعضاي خانواده تان درباره آنچه احساس مي كنيد صحبت كنيد

3- به ياد داشته باشيد كه وضع شما حتما بهتر خواهد شد

4- با مشاور و يا دكترتان صحبت كنيد

و بعد از آن …

1- دارودرماني :

داروهاي ضد افسردگي ممكن است بسيار موثر باشند هر چند شما ممكن است تا زماني كه به نوزاد خود شير مي دهيد نتوانيد از دارو استفاده كنيد. با روانپزشك در اين باره صحبت كنيد. اين داروها در صورتي كه عوارض جسمي زيادي در اثر افسردگي تجربه مي كنيد مانند اشتهاي كم، بي خوابي و خستگي، مي توانند بويژه موثر باشند.اگر دكتر شما داروهاي ضد افسردگي براي شما تجويز كند به ياد داشته باشيد كه اين داروها حداقل دو هفته طول مي كشد قبل از اينكه تاثيرشان را نشان دهند. چنين باور است كه اين نوع داروها معمولا اعتيادآميز نيستند هر چند كه مانند هر داروي ديگري مهم است كه استفاده از آنها به يكباره قطع نشود. مهم است كه اين داروها را براي يك دوره كامل كه معمولا شش ماه است مصرف كند. روانپزشك درباره همه اين موضوعات با شما صحبت خواهد كرد، اگر كه به نظر برسد كه تجويز دارو براي وضعيت شما موثر است.

2- درمان هاي روانشناختي:

تحقيقات نشان مي دهد كه مشاوره يكي از روش هاي درماني بسيار موثر براي افسردگي بعد از وضع حمل هستند. روانشناس معمولا بهترين كسي است كه مي توانيد با او صحبت كنيد و به احتمال زياد او ممكن است درباره روش هاي مشاوره تعليمات هم ديده باشد. پس ممكن است روانپزشك شما را به يك مشاور يا روانشناس ارجاع دهد تا با تأكيد بيشتري بر درمان هاي روانشناختي و رفتارها به شما در درك و اداره افسردگي تان كمك شود.

3- درمان هاي حمايتي :

افسردگي‌ خفيف‌ پس‌ از زايمان‌ با حمايت‌ خانواده‌ و دوستان‌ معمولاً به‌ سرعت‌ برطرف‌ مي‌شود. اگر افسردگي‌ شديد شود ممكن‌ است‌ مادر ديگر قادر به‌ مراقبت‌ از خود و كودك‌ نباشد و بستري‌ در بيمارستان‌ ممكن‌ است‌ ضرورت‌ يابد (به‌ ندرت‌). شركت نزديكان و خصوصا همسر شما در برنامه درماني بسيار حائز اهميت است و آنها نيز مي بايست در خصوص افسردگي پس ازايماني و نشانه هاي آن به درك درستي نائل آيند .

در كنار اين مطالب سعي نماييد اين راهكارها را عملي سازيد

1. اجتناب از تنهايى؛ فرد بكوشد به جز مواقعى كه ضرورت دارد، در تنهايى قرار نگيرد.

2. با افكار منفى خود مقابله كند؛ يعنى، هر وقت اين افكار به او هجوم آورد به هر صورت ممكن خود را از چنبره آن نجات دهد؛ براى مثال خود را به كارى مانند مطالعه يا هر كار ديگرى كه امكان انجام آن براى او هست، مشغول كند و نگذارد ذهن او جولانگاه افكار منفى باشد.

3. به جنبه‏هاى مثبت خود فكر كند و بكوشد آنها را در يك برگه‏اى به صورت فهرست، ليست كند.

4. به جاى اينكه به كمبودها، عيب‏ها و ناكامى‏هاى خود بينديشد؛ به موفقيت‏ها و آن امكاناتى كه در زندگى از آن بهرمند بوده و هستد فكر كند.

5. با افراد شاداب، فعال، اجتماعى، و متدين و در عين حال مثبت‏نگر معاشرت كند و از افرادى كه هميشه وقتى با آنها مواجه مى‏شود از زندگى شكايت مى‏كنند، دورى گزيند.

6. ورزش را جزء ضرورى‏ترين فعاليت‏هاى خود قرار داده هر روز حداقل نيم تا يك ساعت ورزش كند.

7. هر چه مى‏تواند قرآن بخواند و از دعاهاى اهل‏بيت(ع) بهره بگيرد: «فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنْهُ»مزمل (73)، آيه 20. البته قرآن را با تأنى و توجه به معنا تلاوت كند.

8. از بيكارى و بى‏برنامگى بپرهيزد و همه اوقات خود را به صورت منطقى پر كند.

9. براى برنامه‏ريزى اوقات شبانه‏روزى، حتماً با مشاور گفت و گو كند يا از دوستان موفق خود كمك بگيرد.

10. به تغذيه خود - به خصوص صبحانه - اهميت بدهد و هيچ‏گاه بدون خوردن صبحانه، مشغول تحصيل يا مطالعه نشود.

11. هر وقت احساس دلتنگى مى‏كند، حدود ده دقيقه دوش آب ولرم بگيرد و در صورت امكان شنا كند.

12. به مسائل معنوى - به ويژه نماز اول وقت - اهميت فوق‏العاده بدهد.

13. با توسل به اهل‏بيت(ع) از آنها بخواهد كه به او كمك كنند و همواره اميدوار به لطف و رحمت خدا باشد.

14- دعا بهترين وسيله قرب و انس انسان با خداوند است و آرامشي كه انسان از طريق دعا و به خصوص همراه با گريه بدست مي آورد، قابل توصيف نيست. دعاي به خصوصي توصيه نمي شود، زيرا هر دعايي چنين اثري دارد , ولي خواندن ذكر لا حول ولا قوه الا بالله براي برطرف شدن هم وغم توصيه شده اين دعا نيز خواصي دارد از جمله بر طرف شدن هم وغم أَعْدَدْتُ لِكُلِّ هَوْلٍ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ لِكُلِّ هَمٍّ وَ غَمٍّ مَا شَاءَ اللَّهُ وَ لِكُلِّ نِعْمَةٍ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لِكُلِّ رَخَاءٍ الشُّكْرُ لِلَّهِ وَ لِكُلِّ أُعْجُوبَةِ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ لِكُلِّ ذَنْبٍ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ لِكُلِّ مُصِيبَةٍ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ وَ لِكُلِّ ضِيقٍ حَسْبِيَ اللَّهُ وَ لِكُلِّ قَضَاءٍ وَ قَدَرٍ تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ وَ لِكُلِّ عَدُوٍّ اعْتَصَمْتُ بِاللَّهِ وَ لِكُلِّ طَاعَةٍ وَ مَعْصِيَةٍ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ