هفته وحدت

یک نت ـ هفته وحدت چیست و کدام روزهای ربیع الاول را شامل میشود؟

بر اساس روایات اهل سنت، پیامبر اکرم (ص) در روز 12 ربیع الاول متولد شده است و اهل شیعه تاریخ ولادت ایشان را در روز 17 ربیع الاول می دانند. امام خمینی در 6 آذر سال 1360 شمسی فاصله این چند روز را هفته وحدت نام گذاری کردند.علت نامگذاری هفته وحدت

انقلاب اسلامی با وحدت و همدلی اقشار و طوایف مختلف محقق شد و منجر به وحدت ملل مسلمانان گردید. این وحدت و همراهی مردم با یکدیگر علیه طاغوت و سلطه های اشغالگران و استعمار موجب پیروزی انقلاب اسلامی گردید. از سوی دیگر دشمنان به دو روش درصدد جلوگیری از وحدت رو به رشد و نوپای ملت های اسلامی برآمدند:

    تحریک تعصبات فرقه ای یا شیعه و سنی

    تقویت تعصب نژادی و قومی و طایفه ای یا ملی گرایی

امام خمینی (ره) در واکنش به این سیاست خصمانه فرمودند:«از ملی گرایی خطرناک تر و غم انگیزتر، ایجاد اختلاف بین اهل سنت و جماعت با شیعیان و القای تبلیغات فتنه انگیز و دشمن ساز بین برادران اسلامی است.

بحمدالله تعالی در انقلاب اسلامی ایران هیچ اختلافی بین دو طایفه وجود ندارد و همه با دوستی و اخوت در کنار هم زندگی می کنند، اهل سنت که در ایران جمعیتش بی شمارند و در اطراف و اکناف کشور زیست می کنند و دارای علما و مشایخ بسیار هستند با ما برادر و ما با آن ها برادر و برابریم و آنان با نغمه های نفاق افکنانه ای که بعضی جنایت کاران و وابستگان به صهیونیسم و آمریکا ساز نموده اند، مخالف اند.

برادران اهل سنت در کشور اسلامی بدانند که عمال وابسته به قدرت های شیطانی بزرگ خیرخواه مسلمین و اسلام نیستند و لازم است مسلمانان از آنان تبری کنند و به تبلیغات نفاق افکنانه آنان گوش فرا ندهند. من دست برادری به تمام مسلمانان متعهد جهان می دهم».(صحیفه امام، ج‏13، ص 209 و 210)

به همین دلیل چون برگزاری دو جشن برای میلاد پیامبر در تاریخ 12 ربیع الاول بر طبق روایات اهل سنت و 17 ربیع الاول براساس روایات شیعه مناسب نیست، امام خمینی(ره) در تاریخ 6 آذر سال 1360 فاصله این دو روز در هر سال قمری را هفته وحدت نامگذاری کردند تا در سراسر جهان با تشکیل اجتماع و کنگره اسلامی و برگزاری جشن، علاوه بر تحکیم وحدت و برادری اسلامی، به پیشرفت انقلاب جهانی اسلام کمک شود.

از آن تاریخ تاکنون در ایران و کشورهای اسلامی هفته وحدت با شکوه تمام برگزار می شود.

نکات مهم در مورد هفته وحدتهفته وحدت و اتحاد شیعه و سنی

چنانچه در این بخش از دین و مذهب نمناک می خوانید منظور از وحدت شیعه و سنی، دور شدن و رفع مسائل اختلافی، تکیه بر مشترکات و مبنا قرار دادن آن ها در تعامل با یکدیگر و در مسائل مربوط به جهان اسلام در صحنه بین المللی است؛ به طوریی که مسلمانان با پرهیز از تفرقه در مسائل جهان اسلام و فارغ از اختلافات در یک مسیر حرکت کنند.

به طور کلی می توان گفت اختلافات مانع از وحدت اسلامی و مسلمانان در برابر دشمنان نمی باشد. اتحاد شیعه و سنی به معنای دست برداشتن از اعتقادات و اصول خویش نیست بلکه با وجود اختلافات، زمینه تعامل و جهت گیری یکسان در مسائل کلی و بین المللی در میان آن ها وجود دارد؛ به همین علت طبق قانون اساسی «دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است سیاست کلی خود را بر پایه ائتلاف و اتحاد ملل اسلامی قرار دهد و کوشش پیگیر به عمل آورد تا وحدت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جهان اسلام را تحقق بخشد».(اصل 11 قانون اساسی)

مقام معظم رهبری در خصوص هفته وحدت و لزوم اتحاد مسلمانان می فرماید:«این هفته وحدت، این هفته مشترک الاحترام بین مسلمین را قدر بدانید، همه سعی کنند وحدت و اتحاد نیروها و در یک جبهه قرار گرفتن نیروهای مسلمین را که رمز سعادت و مایه سربلندی مسلمین و بزرگ ترین حربه ملت ها در مقابل استکبار جهانی است مغتنم بشمارند و قدر بدانند» (مقاله «وحدت اساس اسلام»، نشریه راه مردم، 3/2/84)

حضرت امام خمینی(ره) یک روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی فرمودند:

«ما با مسلمین اهل تسنن یکی هستیم؛ واحد هستیم که مسلمان و برادر هستیم. اگر کسی کلامی بگوید که باعث تفرقه بین ما مسلمانها بشود، بدانید که یا جاهل هستند یا از کسانی هستند که می‏خواهند بین مسلمانان اختلاف بیندازند. قضیه شیعه و سنی اصلًا در کار نیست، ما همه با هم برادریم» (صحیفه امام،ج6،ص133 )

لزوم و ضرورت وجود هفته وحدت

در شرایطی که دشمنان اسلام تمام تلاش خویش را برای مبارزه و مقابله با اسلام به کار بسته و آشکارا اعلام می کنند که«جهان اسلام در قرن بیست و یکم یکی از مهمترین میدان های زورآزمایی سیاست خارجی آمریکاست» و «تقابل اصلی آینده جوامع بشری برخورد فرهنگ اسلامی و فرهنگ غربی است» تأکید بر مسائل اختلافی و تفرقه میان اهل سنت و شیعه کار منطقی نیست.

وحدت اسلامی و تشکیل جبهه مستضعفان

یکی از مسائل مورد تاکید امام خمینی(ره) توصیه بر ایجاد جبهه واحد مستضعفان در برابر استکبار و قدرت های شیطانی است که جامعه اسلامی را برای نیل به تحقق وحدت اسلامی یاری می رساند.

امام خمینی با اعتقاد به پیوند عمیق میان وحدت اسلامی و شکل گیری جبهه مستضعفین، فرمود:

‏مستضعفین جهان، چه آنها که زیر سلطۀ امریکا و چه آنها که زیر سلطۀ سایر‏ ‎ ‎ ‏قدرتمندان هستند اگر بیدار نشوند و دستشان را به هم ندهند و قیام نکنند، سلطه های‏ ‎ ‎ ‏شیطانی رفع نخواهد شد. و همه باید کوشش کنیم که وحدت بین مستضعفان در هر‏ ‎ ‎ ‏مسلک و مذهبی که باشند، تحقق پیدا کند که اگر خدای ناخواسته، سستی پیدا شود، این‏‎ ‏دو قطب مستکبر شرق و غرب مانند سرطان همه را به هلاکت خواهند رساند. ما عازم‏ ‎‏هستیم که تمام سلطه ها را نابود سازیم، و شما هم کوشش کنید که ملتها را با حق همراه‏ ‏کنید.

آنچه مهم است این است که شما در مذهب خود و ما در مذهب خودمان اخلاص‏ ‎ ‎ ‏را حفظ و به خدای تبارک و تعالی اعتماد داشته باشیم تا عنایت او شامل حال ما باشد و ما‏ ‎ ‎ ‏را از تحت این سلطه ها خارج سازد.(کتاب استضعاف و استکبار از دیدگاه امام خمینی (س)، ص 257)وحدت اسلامی از دیدگاه قرآن و احادیث

خداوند در قرآن مسلمانان را امت واحده خوانده است

«إِنَّ هَٰذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّکُمْ فَاعْبُدُونِ»(سوره انبیا، آیه 92)؛

و بی تردید این [اسلام] آیین [حقیقی] شماست در حالی که آیینی یگانه است و منم پروردگار شما پس مرا بپرستید.

خداوند در قرآن مؤمنان را برادر یکدیگر معرفی کرده است:

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ( سوره حجرات، آیه 10)

جز این نیست که همه مؤمنان با هم برادرند؛ بنابراین [در همه نزاع ها و اختلافات] میان برادرانتان صلح و آشتی برقرار کنید، و از خدا پروا نمایید که مورد رحمت قرار گیرید.

وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِیحُکُمْ ۖ وَاصْبِرُوا ۚ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ (سوره انفال، آیه ٤٦)

و از خدا و پیامبرش فرمان برید، و با یکدیگر نزاع و اختلاف مکنید، که سست و بد دل می شوید، و قدرت و شوکتتان از میان می رود؛ و شکیبایی ورزید؛ زیرا خدا با شکیبایان است.

در جای دیگر قرآن کریم محور وحدت مسلمانان را توحید می داند، بدان امید که مسلمانان، رهنمودهای قرآن را همواره سرلوحه زندگی شان قرار داده، با تکیه بر مشترکات عقیدتی خویش، گام های مهمی را برای تحقق وحدت بردارند.

خداوند می فرماید:

وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا ۚ وَاذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنْتُمْ عَلَیٰ شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْهَا ۗ کَذَٰلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ(سوره آل عمران، آیه 103)

و همگی به ریسمان خدا [قرآن و اهل بیت (علیهم السلام)] چنگ زنید، و پراکنده و گروه گروه نشوید؛ و نعمت خدا را بر خود یاد کنید آن گاه که [پیش از بعثت پیامبر و نزول قرآن] با یکدیگر دشمن بودید، پس میان دل های شما پیوند و الفت برقرار کرد، در نتیجه به رحمت و لطف او با هم برادر شدید، و بر لب گودالی از آتش بودید، پس شما را از آن نجات داد؛ خدا این گونه، نشانه های [قدرت، لطف و رحمت] خود را برای شما روشن می سازد تا هدایت شوید.

امام صادق(ع) فرمود:

    الْمُسلمُ اخُو المُسلِم لایَظلِمُهُ ولایَخْذُلُهُ و لایَخُونُهُ و یَحِقُّ عَلَی الْمُسلمینَ الاجتهاد فی التواصل والتعاون علی التعاطف ( بحارالانوار, ج 74 ص 166)    مسلمان برادر مسلمان است , به او ستم نمی کند و خواری او را روا نمی دارد, و بر مسلمانان است که در ایجاد پیوند و همکاری برای جلب محبّت با یکدیگر کوشش کنند.

بدون شک هفته وحدت و طرح این مسئله و ضرورت آن می تواند گام مهمی در راستای وحدت مسلمانان باشد. همه مسلمانان باید با حفظ اتحاد و انسجام خویش در برابر توطئه های دشمنان ایستادگی کنند و ائمه اطهار(ع) را الگوی خود قرار دهند.

امام موسی کاظم(ع) فرمود:

    «چنان رفتار کنید که هر کس شما را ببیند بگوید:خدا رحمت کند جعفر بن محمد را که چه خوب یارانش را تربیت کرده است». ( وسائل الشیعه، ج8، ص430)

    در جای دیگری می فرماید:«شما شیعیان موجب آبرومندی ما باشید، نه مایه آبرو ریزی ما».( شیخ صدوق، امالی، ص484)

به طور کلی برخی از اختلافات در مسائل مانع از وحدت مسلمانان در جهان اسلام نمی شود. هنگامی که دین اسلام مسلمانان را به تعامل و سازش با پیروان دیگر ادیان و مکاتب بشری سفارش می کند و توجه آنها را بر اساس این آیه به مشترکات معطوف می کند:

«قُل یا أَهلَ الکِتابِ تَعالَوا إِلیٰ کَلِمَةٍ سَواءٍ بَینَنا وَبَینَکُم أَلّا نَعبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلا نُشرِکَ بِهِ شَیئًا وَلا یَتَّخِذَ بَعضُنا بَعضًا أَربابًا مِن دونِ اللَّهِ ۚ فَإِن تَوَلَّوا فَقولُوا اشهَدوا بِأَنّا مُسلِمونَ؛(سوره آل عمران، آیه 64)

بگو:«ای اهل کتاب! بیایید به سوی سخنی که میان ما و شما یکسان است؛ که جز خداوند یگانه را نپرستیم و چیزی را همتای او قرار ندهیم؛ و بعضی از ما، بعضی دیگر را -غیر از خدای یگانه- به خدایی نپذیرد.» هرگاه (از این دعوت،) سرباز زنند، بگویید:«گواه باشید که ما مسلمانیم!». آیا مسلمانان نباید با توجه به مشترکات و کنار گذاردن اختلافات با یکدیگر با مسالمت و عدل رفتار کنند؟

با توجه به مطالب ذکر شده روشن است که اتحاد و وحدت میان مسلمانان مسئله ای مهم و ضروری است. البته ممکن است اهمیت این امر در شهر های مرکزی ایران و مناطق شیعه نشین محسوس نباشد، اما در مناطق مرزی ایران و شهرهایی که اهل سنت و شیعه در کنار یکدیگر زندگی می کنند و یا در صحنه بین المللی و مناسبات کشور های اسلامی اتحاد بین مسلمانان و پرهیز از اختلافات اهمیت بسیاری دارد.

امام خمینی فرمودند:

    «امروز اختلاف بین ما تنها به نفع آن هایی است که نه به مذهب شیعه اعتقاد دارند و نه به مذهب حنفی و یا سایر فرق آن ها می خواهند نه این باشد نه آن راه را این طور می دانند که بین شما و ما اختلاف بیندازند». (صحیفه امام خمینی ؛ ج 13، ص 54)

نقش ملتها و اراده آنان در راهبرد انسجام اسلامی

امام خمینی(ره) وقتی سران دولت های اسلامی را در اتخاذ استراتژی وحدت طلبانه و دیپلماسی انسجام ناکارآمد و نااهل یافتند شیوه دعوت به انسجام را به روند «حرکت از پایین به بالا» تغییر دادند

ایشان این بار ملت ها را مورد خطاب خویش قرار می دهند و میفرمایند:

    «ملتها خودشان باید در فکر اسلام باشند، مایوسیم ما از سران اکثر قریب به اتفاق مسلمین، لکن ملت ها خودشان باید به فکر باشند و ازآن ها مایوس نیستیم.»(صحیفه نور، ج 18 ص 172)