خداوند اشخاص ثروتمند را دوست دارد
آیا خداوند، اشخاص ثروتمند را دوست دارد؟
همان‌طور که می‌دانیم، این خداوند متعال است که به همه‌ی موجودات زنده، روزی می‌رساند [1]، امّا مگر انسان‌ها با یکدیگر، چه تفاوتی دارند که بعضی افراد از روزی کم‌تر و بعضی از روزی بیش‌تری برخوردارند؟قرآن کریم، در موارد مختلفی می‌فرماید که این خداوند است که روزی بعضی از افراد را گسترش داده و روزی بعضی را تنگ قرار می‌دهد [2] امّا این به معنای فرق گذاشتن بین افراد نیست، بلکه علم و حکمت خداوند در مقدار رزق و روزی بندگان، مؤثّر است.
تأثیر علم و حکمت خداوند در مقدار روزی:
خداوند بر طبق علم و حکمت خود، روزی بندگانش را کم یا زیاد می‌کند، به همین خاطر است که به پیامبرش(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) فرمود: «إِنَّ رَبَّكَ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشاءُ وَ یَقْدِرُ إِنَّهُ كانَ بِعِبادِهِ خَبیراً بَصیرا؛ [اسراء/30] همانا پروردگار تو رزق را براى هر كه بخواهد توسعه مىدهد و براى هر كه بخواهد تنگ مىگیرد، او نسبت به بندگانش، آگاه و بیناست».
خداي متعال، می‌داند که زیاد شدن رزق، به مصلحت بندگانش نیست از این جهت، در آیه‌ای دیگر فرمود: «وَ لَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبادِهِ لَبَغَوْا فِی الْأَرْضِ وَ لكِنْ یُنَزِّلُ بِقَدَرٍ ما یَشاءُ إِنَّهُ بِعِبادِهِ خَبیرٌ بَصیر؛[شوری/27] هر گاه خداوند روزى را براى بندگانش وسعت بخشد، در زمین طغیان و ستم مىكنند از این رو به مقدارى كه مىخواهد (و مصلحت مىداند) نازل مىكند، كه او نسبت به بندگانش آگاه و بیناست».
دلیل اینکه تعیین مقدار رزق، به دست خداوند است:
دلیل اینکه گسترش و تنگی روزی بدست خداوند است این است که خیلی از انسان‌ها، با وجود زرنگی و تلاش خود، باز هم محروم هستند و بسیاری از افراد، هم ناتوان و ضعیفند اما از نعمت زیادی برخوردارند.
آیا خداوند اشخاص پُرنعمت را دوست دارد؟
نباید زیاد بودن یا کمبود روزی افراد را به حساب توجه خداوند به افراد پرنعمت و یا بی‌‌توجهی او به افراد تنگدست گذاشت زیرا چه بسا که هر دو گروه در حال امتحان الهی باشند و یا نعمت زیاد برای بعضی، زمینه‌ی عذاب آنها باشد [3]، و به همین جهت است که در قرآن کریم می‌فرماید: «وَ ما أَمْوالُكُمْ وَ لا أَوْلادُكُمْ بِالَّتی تُقَرِّبُكُمْ عِنْدَنا زُلْفى إِلاَّ مَنْ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحا [سبأ/37] اموال و فرزندانتان هرگز شما را نزد ما مقرّب نمىسازد، جز كسانى كه ایمان بیاورند و عمل صالحى انجام دهند»، و همچنین در آیاتی دیگر به صراحت، می‌فرماید که نعمت زیاد و یا تنگ بودن رزق، امتحان و آزمایش الهی است نه دلیل اکرام و یا خواری افراد [4] و امام علی(علیه‌السلام) فرمود: (خداوند متعال) روزى انسان‌ها را اندازه گیرى و مقدّر فرمود، گاهى كم و زمانى زیاد، و به تنگى و وسعت به گونهاى عادلانه تقسیم كرد تا هر كه را بخواهد با تنگى روزى یا وسعت آن بیازماید، و با شكر و صبر، غنى و فقیر را مورد آزمایش قرار دهد». [5]
دو فرد ثروتمند، که امتحان شدند:
چنانکه حضرت سلیمان(علیه‌السلام)، آن همه نعمت و قدرت و پادشاهی خود را از خداوند می‌دانست و فرمود: «هذا مِنْ فَضْلِ رَبِّي لِيَبْلُوَني أَ أَشْكُرُ أَمْ أَكْفُر [نمل/40] اين از فضل پروردگار من است، تا مرا آزمايش كند كه آيا شكر او را بجا مىآورم يا كفران مىكنم؟!». اما قارون که شخصی بود که به گفته‌ي قرآن کریم، یک گروه زورمند، کلید‌های گنج‌هایش را به سختی حمل می‌کردند (إِنَّ قارُونَ كانَ مِنْ قَوْمِ مُوسى فَبَغى عَلَيْهِمْ وَ آتَيْناهُ مِنَ الْكُنُوزِ ما إِنَّ مَفاتِحَهُ لَتَنُوأُ بِالْعُصْبَةِ أُولِي الْقُوَّةِ [قصص/76] قارون از قوم موسى بود، اما بر آنان ستم كرد ما آن قدر از گنجها به او داده بوديم كه حمل كليدهاى آن براى يك گروه زورمند مشكل بود!) وقتی به قارون گفته شد آخرت را فراموش نکن و همان‌طور که خداوند به تو نیکی کرده تو هم نیکی کن و در زمین فساد نکن، گفت: «قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلىَ عِلْمٍ عِندِى [قصص/78] اين ثروت را بوسيله دانشى كه نزد خودم است به دست آوردهام!».
و خداوند در مورد حضرت سلیمان(علیه‌السلام)، فرمود: «نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّاب [ص/30] چه بنده خوبى! زيرا همواره به سوى خدا بازگشت مىكرد (و به ياد او بود)!» اما در مورد قارون فرمود: «فخََسَفْنَا بِهِ وَ بِدَارِهِ الْأَرْضَ فَمَا كَانَ لَهُ مِن فِئَةٍ يَنصُرُونَهُ مِن دُونِ اللَّهِ وَ مَا كاَنَ مِنَ الْمُنتَصِرِين [] پس ما، او و خانهاش را در زمين فرو برديم، و گروهى را نداشت كه در برابر عذاب الهى ياریش كنند، و خود نيز نمىتوانست خويشتن را يارى دهد.»
پس مقدار روزی را خداوند، بر اساس علم و حکمت خود، تعیین می‌فرماید و زیاد بودن و کمبود نعمت انسان‌ها نسبت به یکدیگر، نوعی آزمایش الهی است.
-------------------------------------- پی‌نوشت: [1]. چنانکه فرمود: «وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِی الْأَرْضِ إِلاَّ عَلَى اللَّهِ رِزْقُها [هود/6] هیچ جنبدهاى در زمین نیست مگر آنكه خدا رزق او را به عهده گرفته است» [2]. مانند سوره‌ها و آیات: رعد/26، اسراء/30، قصص/82 و... [3]. در سوره‌ی انعام فرمود: «فَلَمَّا نَسُوا ما ذُكِّرُوا بِهِ فَتَحْنا عَلَیْهِمْ أَبْوابَ كُلِّ شَیْءٍ حَتَّى إِذا فَرِحُوا بِما أُوتُوا أَخَذْناهُمْ بَغْتَةً فَإِذا هُمْ مُبْلِسُون [انعام/44] هنگامى كه (اندرزها سودى نبخشید، و) آنچه را به آنها یادآورى شده بود فراموش كردند، درهاى همه چیز (از نعمتها و لذت‌ها) را به روى آنها گشودیم تا (كاملا) خوشحال شدند (و دل به آن بستند) ناگهان آنها را گرفتیم (و سخت مجازات كردیم) در این هنگام، همگى مأیوس شدند (و درهاى امید به روى آنها بسته شد) [4]. چنانکه در سوره‌ی فجر فرمود: فَأَمَّا الْإِنْسانُ إِذا مَا ابْتَلاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَ نَعَّمَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَكْرَمَنِ *وَ أَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَئهُ فَقَدَرَ عَلَیْهِ رِزْقَهُ فَیَقُولُ رَبىِّ أَهَانَن * كلاََّ... [فجر/17 - 15] امّا انسان، هنگامى كه پروردگارش او را براى آزمایش، اكرام مىكند و نعمت مىبخشد (مغرور مىشود و) مىگوید: «پروردگارم مرا گرامى داشته است، و امّا هنگامى كه براى امتحان، روزیش را بر او تنگ مىگیرد (مأیوس مىشود و) مىگوید: «پروردگارم مرا خوار كرده است، چنان نیست كه شما مىپندارید... [5]. وَ قَدَّرَ الْأَرْزَاقَ فَكَثَّرَهَا وَ قَلَّلَهَا وَ قَسَّمَهَا عَلَى الضِّیقِ وَ السَّعَةِ- [فَعَدَّلَ فَعَدَلَ فِیهَا لِیَبْتَلِیَ مَنْ أَرَادَ بِمَیْسُورِهَا وَ مَعْسُورِهَا وَ لِیَخْتَبِرَ بِذَلِكَ الشُّكْرَ وَ الصَّبْرَ مِنْ غَنِیِّهَا وَ فَقِیرِهَا «نهج البلاغه(ناشر: هجرت)، خطبه91، ص134»
افزودن دیدگاه جدید