حکومت های ایران بعد از اسلام

سلسله ها و پادشاهانی که بعد از اسلام حکومت یا سلطنت کردند به ترتیب اولین و آخرین و مدت حکومت آن ها بدین قرار است:

1. حکومت طاهریان که با طاهربن حسین مصعب سال 206 هجری قمری شروع و با محمدبن طاهر به سال 259 هجری قمری خاتمه یافته است.

2. حکومت علویان که با حسن بن زید حسنی داعی کبیر سال 250 شروع و با حسن بن قاسم حسنی، داعی صغیر به سال 316 هجری قمری خاتمه یافته است.

3. حکومت دیالمه یا آل زیار که با ابوالحجاج مرداویج بن زیار به سال 316 هجری قمری شروع و با جستان بن نوشیروان به سال 435 هجری قمری خاتمه یافته است.

4. حکومت دیالمه ی آل بویه، دیالمه ی فارس با عمادالدوله ابوالحسن علی بن بویه به سال 320 هجری قمری شروع و با ملک رحیم ابونصر خسرو فیروز پسر ابوکالیجار مرزبان به سال 447 هجری قمری خاتمه یافته است. و دیالمه ی عراق و

خوزستان و کرمان و ری و اصفهان و همدان نیز مدتی در این نواحی حکومت کرده اند.

5. صفاریان که با ابویوسف یعقوب بن لیث به سال 247 هجری قمری شروع و با ابواحمد خلف بن احمد به سال 303 هجری قمری خاتمه یافته است.

6. سامانیان، که با امیرعادل، امیر ماضی ابوابراهیم اسماعیل بن احمد به سال 179 هجری قمری شروع شده و به امیر ابوالفوارس عبدالملک بن نوح به سال 389 هجری قمری خاتمه یافته است.

7. غزنویان که با ابواسحاق الپتکین به سال 351 هجری قمری شروع و با سراج الدوله ابوالملوک خسرو ملک بن خسروشاه به سال 582 هجری قمری خاتمه پیدا کرده است.

8. غوریان (یا ملوک غور) که با امارت سیف الدوله سوری بن ملک عزالدین حسین به سال 534 هجری قمری شروع شده و با امارت علاءالدین محمدبن شجاع الدوله علی بن عزالدین حسین به سال 612 هجری قمری خاتمه یافته است.

9. سلطنت سلاجقه ی بزرگ. با رکن الدین ابوطالب طغرل بن میکائیل بن سلجوق به سال 429 هجری قمری شروع و با معزالدین ابوالحارث سنجر احمدبن ملکشاه به سال 552 هجری قمری خاتمه یافته است. و حکومت سلاجقه ی عراق به سال 511 هجری قمری با مغیث الدین ابوالقاسم بن محمد ارسلان شاه خاتمه یافته است.

10. خوارزمشاهیان، با قطب الدین محمدبن انوشتکین به سال 490 هجری قمری شروع و با جلال الدین منکبرنی بن علاءالدین محمد به سال 628 هجری قمری خاتمه یافته است.

11. ایلخانان که مدت حکومت آن ها با هولاکوخان بن تولوی بن چنگیزاز سال 651 هجری قمری شروع می شود و با سلطنت و حکومت انوشیروان عادل به سال 756 هجری قمری خاتمه می یابد.

12. در دوره ی فترت ایلخانان مغول و دوره ی تیموری، ملوک و خاندان هایی در نواحی ایران حکومت کرده اند من جمله :

الف - ملوک آل کرت که با حکومت شمس الدین ابی بکر به سال 643 هجری قمری شروع می شود و با حکومت ملک غیاث الدین بن معزالدین به سال 783 هجری قمری خاتمه می یابد.

ب - اتابکان فارس که با سنقربن مودود 543 هجری قمری شروع شده و با حکومت ابش خاتون دختر سعدبن ابی بکر به سال 684 هجری قمری خاتمه یافته است.

پ - قراختائیان کرمان که با براق حاجب بن کلدوز به سال 619 هجری قمری شروع شد و با حکومت قطب الدین شاه جهان پسر سیورغمش به سال 703 هجری قمری خاتمه یافته است.

ت - خاندان اینجو یا آل مظفر که با حکومت امیر مبارزالدین محمدبن مظفر از سال 723 هجری قمری شروع شده و با حکومت شاه منصوربن شاه مظفربن امیر مبارزالدین محمد به سال 795 هجری قمری خاتمه یافته است.

ث - اتابکان بزرگ که با ابوطاهر به سال حدود 550 هجری قمری شروع و با غیاث الدین کاوس بن هوشنگ خاتمه یافته است.

ج - چوپانیان که با سلطنت شیخ حسن کوچک بن تیمورتاش به سال 738 هجری قمری شروع شده و با حکومت ملک اشرف برادر شیخ حسن به سال 758 هجری قمری خاتمه یافته است.

چ - امرای ایلکانی یا آل جلایر که با امارت امیرشیخ حسن بزرگ بن امیر حسین از سال 740 هجری قمری شروع و با حکومت سلطان حسین علاءالدوله بن سلطان احمد به سال 838 هجری قمری خاتمه یافته است.

ح - سربداران با خواجه عبدالرزاق باشتینی به سال 736 هجری قمری شروع و با خواجه نجم الدین علی موید به سال 788 هجری قمری خاتمه یافته است.

خ - امرای طغاتیمور که با حکومت طغاتیمورخان بن جوجی به سال 737 هجری قمری شروع شده و با حکومت سلطان علی بن پیرک پادشاه به سال 812 هجری قمری خاتمه یافته است.

پس از این، خاندان تیموری روی کار آمدند و دوره ی فترت خاتمه یافته است.

13. امرای تیموری، با ظهور صاحبقران تیمور به سال 771 هجری قمری شروع و با سلطان حسین بن بایقرا سال 921هجری قمری خاتمه یافته است.

14. ترکمانان قراقوینلو با قرایوسف بن قرامحمد به سال 810 هجری قمری شروع و با حسنعلی میرزابن جهانشاه به سال 873 هجری قمری خاتمه یافته است.

15. امرای آق قوینلوبا آمدن امیر حسن بیک به سال 882 هجری قمری شروع و با رفتن سلطان مرادبن یعقوب بن حسن بیک 908 هجری قمری خاتمه یافته است.

16. حکومت پادشاهان صفوی، با آمدن شاه اسماعیل اول به سال 905 هجری قمری شروع و با رفتن شاه عباس سوم پسر شاه طهماسب دوم به سال 1148 هجری قمری خاتمه یافته است.

17. سلاطین افشاریه با آمدن نادرشاه به سال 1148 هجری قمری شروع و با نادرمیرزا به سال 1218 هجری قمری خاتمه یافته است.

18. پادشاهان زند با ظهور کریمخان به سال 1163 هجری قمری شروع و با رفتن لطفعلی خان بن جعفرخان به سال 1209 هجری قمری خاتمه یافته است.

19. سلاطین قاجاریه، با آمدن آغامحمدخان به سال 1200هجری قمری شروع و با رفتن احمدشاه به سال 1343 هجری قمری برابر با سوم حوت 1302 خورشیدی خاتمه یافته است.(از تاریخ ایران عباس اقبال ).

20. خاندان پهلوی، موسس این خاندان رضاشاه است که از آذرماه 1304 خورشیدی تا شهریور 1320 خورشیدی و سپس محمدرضاشاه از شهریور 1320 تا بهمن ماه 1357 خورشیدی سلطنت کرد.

منبع: سایت دانشجو