آنچه دیگران می خوانند:
یک نت ـ چگونه متوجه شویم که خدای متعال توبۀ ما را در ماه مبارک رمضان پذیرفته است؟ (سوالات و احکام رمضان 94)
پاسخ: حقیقت توبه و استغفار، پشیمانی از گناه گذشته و عزم و تصمیم بر عدم ارتکاب آن در آینده است. اگر این حالت برای کسی پیش آمد، نشانه توبه واقعی است و پذیرفته شدن توبه واقعی حتمی می‌باشد. پس باید سعی کنیم استغفار ما توبۀ حقیقی باشد. اگر توبه واقعی صورت گیرد، قبولی آن از طرف خداوند قطعی است، چون خداوند فرموده:
«وَ هُوَ الَّذِی یقْبَلُ التَّوْبةَ عَنْ عِبادِهِ وَ یعْفُوا عَنِ السَّیئاتِ»(1) او است که توبه را از بندگانش پذیرا میشود و گناهان را میبخشد.
از آن جا که وعدۀ خدا تخلف ناپذیر است، برای انسان یقین حاصل میشود که توبه همان، و قبولی همان. هیچ حالت انتظاری برای قبولی توبه نیست.
امام علی(ع) میفرماید: «به هر کس چهار چیز داده شود، از چهار چیز محروم نمیگردد:
1- هر کس توفیق دعا پیدا کند، از اجابت آن محروم نخواهد بود؛
2- هر کس توفیق توبه به دست آورد، از قبولی آن محروم نمیگردد؛
3- هر کس به استغفار توفیق یابد، از بخشش گناهان محروم خواهد بود؛
4- هر کس نعمتهای الهی را شکرگزاری نماید، از افزون شدن آنها محروم نخواهد شد.»(2)
از چند طریق انسان می‌تواند تا حدودی دریابد که توبه او مورد پذیرش واقع گردیده است:
الف) احساس بهجت و آرامش خاصی که پس از دعا و توبه به انسان دست می‌دهد. احساس سبکی از گناهان و آلودگی‌ها.
ب) هر اندازه انسان از گناهان خود به طور جدی پشیمان شده و با تضرع و زاری بیشتری خدا را بخواند توبه او مقبول‌تر است. بنابراین میزان انقلاب روحی انسان در حال استغفار نیز می‌تواند به عنوان یک علامتی به کار آید.
ج) میزان اعتماد به وعده‌های نیکوی الهی قابلیت و عنایات الهی را افزون می‌سازد. بنابراین هر اندازه خدا باوری و توکل و اعتماد به وعده‌های او را در خود افزون یافتیم می‌توانیم بیشتر امید یابیم که ما را پذیرا گشته است.
د) هر قدر آثار واقعی توبه در اعمال و کنش‌های ما بیشتر هویدا گردد، یعنی رغبت کمتری به گناه و اراده و عزم راسخ‌تری در اطاعت پروردگار یابیم، نشان می‌دهد که توبه ما توبه واقعی‌تری بود. به همین نسبت مقبول‌تر واقع گردیده است. امام امت(ره) می‌فرمود:
«اگر بعد از ماه مبارک رمضان تغییری در حالات خود یافتید، به همان نسبت وارد ضیافت الله شده‌اید، ولی اگر دگرگونی در شما پدید نیامد، از آن بی بهره ماندید.»
پی‌نوشت‌ها:
شوری(42) آیۀ 25.
نهج البلاغه، قصار 130.
سایت پاسخگو